Zo verhoog je het rendement van je aandelenportefeuille
- Arne Verheedt
- 2 uur geleden
- 3 minuten om te lezen
In het kort
Actieve beleggers presteren gemiddeld slechter dan passieve beleggers, vooral na aftrek van hoge kosten en transactiekosten.
Cognitieve biases zoals overmoed en illusie van controle leiden tot frequent handelen, wat het rendement aantast.
Passief beleggen biedt lage kosten, discipline en minder psychologische valkuilen.
Veel beleggers worden aangetrokken door actieve strategieën. Het idee dat je door zelf handmatig aandelen kunt selecteren, marktbewegingen kunt voorspellen of winnaars kunt kiezen heeft een grote psychologische aantrekkingskracht. Je voelt controle, bent betrokken en de illusie dat je jezelf kunt onderscheiden geeft een prettig gevoel. Toch blijkt uit onderzoek dat juist hier veel valkuilen schuilen.
Onderzoek naar actieve en passieve prestaties
Studies en rapporten tonen regelmatig aan dat actief beheer structureel ondermaats presteert, zeker wanneer kosten worden meegerekend. Zo blijkt uit meerdere internationale onderzoeken, waaronder de jaarlijkse SPIVA-rapporten van S&P Dow Jones Indices, dat tussen de 75 en 80 procent van de actieve fondsen er niet in slaagt om hun benchmark te verslaan. Dit patroon geldt niet alleen op korte termijn, maar wordt sterker naarmate de beleggingshorizon langer wordt. Naarmate de jaren verstrijken, wordt het steeds moeilijker voor actieve beheerders om hun kosten te compenseren met bovengemiddelde prestaties.
In bredere zin blijkt uit langdurige vergelijkende analyses dat passief beheerde fondsen consistenter beter presteren dan actieve fondsen, met name doordat zij lagere beheerkosten en minder transactiekosten met zich meebrengen. Bovendien dwingen passieve strategieën beleggers tot discipline, terwijl actief beheer vaak gepaard gaat met frequente portefeuilleveranderingen die niet altijd gebaseerd zijn op fundamentele inzichten maar eerder op marktgevoelens of korte termijn verwachtingen. Hierdoor lopen actieve beleggers meer risico op timingfouten en overreacties bij marktschommelingen, wat het uiteindelijke rendement verder onder druk zet.
Vergelijking tussen actief en passief beleggen:
Hoe kosten je aandelenportefeuille raken
Actieve beleggers zijn vatbaar voor biases die aanzetten tot overmatig handelen. Onderzoek wijst op cognitieve fouten zoals overmoed en de illusie van controle, die leiden tot risicovoller gedrag en lagere prestaties. Beleggers denken dat ze de markt kunnen ‘timen’ of dat hun kennis hen een structureel voordeel biedt, terwijl in de praktijk het tegendeel waar blijkt.
Daarnaast brengt actief beheer hogere kosten met zich mee. Niet alleen expliciete kosten zoals beheerloon en transactiekosten, maar ook impliciete kosten zoals spreiding, liquiditeitsverlies en koersimpact. Deze extra kosten kunnen een substantieel deel van het rendement opeten.
Passieve beleggers hebben hier minder last van. Indexfondsen en ETF’s hebben vaak een lage kostenstructuur, minder transacties en een stabiele, gespreide strategie die automatisch bijstelt. Dat resulteert op lange termijn vaak in een hoger netto rendement.
Psychologische valkuilen van actief beleggen
Gedragswetenschappers tonen aan dat cognitieve biases zoals illusie van controle, overmoed en confirmation bias een belangrijke rol spelen in investeringsbeslissingen. Beleggers overschatten vaak hun vermogen om de markt te verslaan. Ze interpreteren toeval als vaardigheid en blijven hun strategie volgen, zelfs als resultaten tegenvallen.
Ook FOMO, oftewel fear of missing out, speelt een rol. Actieve beleggers stappen vaak in op piekmomenten, wanneer media aandacht besteden aan populaire aandelen of sectoren. Achteraf blijken dit vaak slechte instapmomenten te zijn, met teleurstellende rendementen tot gevolg.
De menselijke neiging om actie te ondernemen voelt productief, terwijl ‘niets doen’ of simpelweg vasthouden aan een indexfonds als passief of zelfs lui wordt gezien. Toch blijkt juist deze discipline op de lange termijn winstgevender.
Passief beleggen: de beste strategie voor de gemiddelde belegger
Actief of passief? Het antwoord begint bij jezelf
Een actieve aanpak vereist expertise, discipline en kostenbewustzijn. Voor particuliere beleggers is dat vaak moeilijker haalbaar. Een combinatie van een passieve kern binnen de aandelenportefeuille, aangevuld met enkele actieve accenten, kan een gebalanceerde strategie opleveren zonder dat het risico onevenredig toeneemt.
Toch is het essentieel om jezelf een eerlijke vraag te stellen: ben ik daadwerkelijk in staat om actief waarde toe te voegen of is passief beleggen via breed gespreide ETF’s voor mij effectiever en rustgevender? Voor veel beleggers kan het antwoord confronterend zijn, maar eerlijkheid over je eigen vaardigheden en beperkingen is vaak winstgevender dan elke beleggingskeuze. Actief beleggen vereist meer dan enthousiasme. Het vraagt om een duidelijke visie, een doordachte strategie en het vermogen om koersvast te blijven ook wanneer markten onrustig zijn en anderen zich laten meeslepen door FOMO, overmoed of andere psychologische valkuilen.
Wie zich hiervan bewust is en consistent blijft handelen volgens een weloverwogen plan, heeft een grotere kans op succes. Wie dat niet is, doet er verstandig aan om de illusie van controle los te laten en te kiezen voor de kracht van passief beleggen.
