Rode vlaggen op een balance sheet: zo voorkom je dat je duizenden euro’s verliest

In het kort

• Intel, Enphase en Moderna gaven al maanden voor hun koersval rode vlaggen in hun jaarrekeningen prijs.

• Bedrijven die hun kostenstructuur niet snel aanpassen aan dalende omzet, creëren structurele verliezen.

• Zelfs dividendreuzen zoals Pepsi kunnen onder druk komen als operationele kasstromen structureel negatief blijven.

  
  

Hoe je als belegger rode vlaggen in jaarrekeningen leert herkennen

Een van de meest onderschatte vaardigheden van beleggers is het lezen van de balans. Veel particuliere beleggers laten zich leiden door koersen, nieuwsberichten of analistenadviezen, maar vergeten dat de meest cruciale informatie vaak gewoon in de jaarrekening te vinden is. In een recente analysevideo legt Colin Tedderts, een bekende naam onder particuliere beleggers, haarfijn uit hoe je aan de hand van simpele vuistregels enorme verliezen had kunnen vermijden. Aan de hand van vier cases laat hij zien hoe rode vlaggen al maanden voor een koersdaling zichtbaar waren.

Intel: de brutowinst als eerste alarmbel

De koers van Intel daalde het afgelopen jaar met 31%, en wie de meest recente kwartaalcijfers bekijkt, ziet direct waarom. In het eerste kwartaal van 2025 rapporteerde Intel een brutowinst (gross margin) van $4,67 miljard op een omzet van $12,67 miljard. Dat lijkt op het eerste gezicht redelijk, maar de totale operationele kosten bedroegen $4,97 miljard. Alleen al R&D-kosten namen $3,64 miljard in beslag en de marketing- en algemene kosten waren nog eens $1,18 miljard. Daarmee overtroffen de operationele uitgaven ruimschoots de brutowinst.

Bron: Intel

Het resultaat: een operationeel verlies van $301 miljoen, al was dat nog beter dan de $1,07 miljard verlies in hetzelfde kwartaal een jaar eerder. De nettoverliespost kwam uit op $887 miljoen, meer dan een verdubbeling ten opzichte van dezelfde periode in 2024.

De rode vlag is hier overduidelijk: wanneer een bedrijf structureel meer uitgeeft dan het verdient, en het brutomarge nauwelijks ruimte biedt voor investeringen of innovatie, dan is het verdienmodel onhoudbaar. Beleggers moeten zich serieus afvragen of Intel in staat is om snel hogere marges te realiseren, of dat verdere koersdalingen op de loer liggen.

Enphase Energy: omzet halveert, kosten blijven staan

Een nog schrijnender voorbeeld is Enphase Energy, dat 68% van zijn beurswaarde zag verdampen. De jaarrekening liet zien dat de omzet in een jaar daalde van $726 miljoen naar $263 miljoen. Maar de kostenstructuur bleef vrijwel intact. R&D ging nauwelijks omlaag, de marketinguitgaven daalden slechts van $64 miljoen naar $53 miljoen en de algemene kosten bleven met $36 miljoen nagenoeg gelijk.

Bron: Enphase

Het resultaat was voorspelbaar: een operationeel verlies van $30 miljoen tegenover een winst van $167 miljoen een jaar eerder. Beleggers die de kwartaalcijfers goed lazen, hadden kunnen zien dat het bedrijf onvoldoende wendbaar was in zijn kostenstructuur. Een essentieel punt: wanneer omzet fors daalt, moeten bedrijven in staat zijn om hun kostenbasis met dezelfde snelheid af te bouwen. Zo niet, dan zullen verliezen exponentieel stijgen.

Moderna: van pandemiewinnaar naar verlieslatende reus

Moderna is het schoolvoorbeeld van een bedrijf dat niet voorbereid was op een post-COVID realiteit. De omzet kelderde van $1,8 miljard naar $167 miljoen in een jaar tijd, maar de uitgaven bleven grotendeels op niveau. R&D, SG&A en andere vaste kosten werden nauwelijks aangepast. Resultaat: een verlies van $1,3 miljard.

Bron: Moderna

Beleggers hadden kunnen uitstappen bij $154 per aandeel, als ze deze cijfers hadden bestudeerd. Vandaag de dag staat het aandeel op slechts $28. Dit onderstreept hoe belangrijk het is dat kosten meeschalen met omzet. Als dat niet gebeurt, resteert alleen een verlieslatend model dat door beleggers vroeg of laat wordt afgestraft.

PepsiCo: de stille kasstroomcrisis onder dividendgiganten

Op het eerste gezicht lijkt PepsiCo een stabiele keuze voor defensieve beleggers, met een solide dividendbeleid en voorspelbare inkomsten. Maar een blik op de cashflowstaat van het eerste kwartaal van 2024 werpt een ander licht op de zaak. Het concern rapporteerde een negatieve operationele kasstroom van $1,04 miljard, een verslechtering ten opzichte van -$392 miljoen een jaar eerder.

De oorzaak? De combinatie van een stijgend werkkapitaalbeslag en forse uitgaande kasstromen. Zo stegen de uitgaven voor voorraden, debiteuren en overige activa, terwijl Pepsi tegelijk $614 miljoen investeerde in kapitaaluitgaven. Dit alles terwijl het bedrijf structureel een hoge dividenddruk kent, met jaarlijkse uitkeringen richting de $7 miljard.

Hoewel de netto-inkomsten ($2,05 miljard) nog sterk zijn, zegt dat weinig over de liquiditeit. Depreciaties, belastinguitstel, en niet-kaskosten zoals aandelencompensatie zorgen voor een vertekend beeld. De feitelijke kaspositie daalt. En wanneer investeringen, dividend en herstructureringslasten blijven toenemen terwijl de operationele kasstroom structureel negatief blijft, komt de balans onder druk.

Bron: PepsiCo

Voor dividendbeleggers vormt dit een sluimerend risico. Want wie belegt voor uitkeringen, wil juist zekerheid over vrije kasstromen. PepsiCo moet laten zien dat het deze negatieve trend kan keren. Zo niet, dan is het niet ondenkbaar dat het dividendbeleid in de toekomst wordt herzien.

Beleggers die leren om verder te kijken dan alleen de koersgrafiek en écht de financiële documenten analyseren, hebben een enorme voorsprong. Het herkennen van rode vlaggen zoals te hoge vaste kosten, snel dalende omzetten of structureel negatieve kasstromen kan het verschil betekenen tussen rendement en verlies. In een markt waar informatie openbaar is, zijn het niet de cijfers die je de das omdoen, maar je interpretatie ervan.