De beurs explodeert maar het grootste pensioenfonds profiteert niet mee

in het kort:

• ABP rendeert lager: ongeveer +2% tegenover +5% voor de AEX.

• Defensieve mix remt stijging: brede, voorzichtige portefeuille profiteert minder van beursrally’s.

• Twijfels bij deelnemers: is het lagere risico en de hogere complexiteit de mindere opbrengst waard?

ABP haalt lager rendement dan de beurs

ABP, het grootste pensioenfonds van Nederland, behaalde tot en met eind september 2025 een beleggingsrendement van ongeveer 2 procent. De AEX-index, de belangrijkste graadmeter van de Amsterdamse beurs, stond echter rond de 5 procent hoger eind september. Het verschil tussen beide is daarmee geen detail, maar een duidelijk gat van meerdere procentpunten. Voor miljoenen deelnemers roept dat de vraag op waarom hun pensioenfonds zoveel minder lijkt te verdienen dan de beurs.

Het jaar 2025 begon voor ABP zwak. In het eerste kwartaal boekte het fonds een verlies van 4 procent, wat neerkwam op een daling van het vermogen met ruim 21 miljard euro. In het tweede kwartaal werd een klein herstel zichtbaar met een positief rendement van 0,3 procent, goed voor ongeveer 1,8 miljard euro. In het derde kwartaal volgde een steviger plus van 2 procent, wat nog eens 10,5 miljard euro aan waarde opleverde. Over de eerste drie kwartalen samen kwam het rendement daarmee uit op ongeveer nul, waarna het totale resultaat door het verdere herstel opliep tot ongeveer 2 procent eind september.

Wat de AEX in dezelfde periode deed

De AEX begon 2025 met een stand van 921,94 punten en stond op 1 september op 942,78 punten. Dat is een stijging van ongeveer 2,3 procent over die periode. In de maanden daarna liepen de koersen verder op en rond het einde van het jaar noteert de index ongeveer 5 procent hoger dan bij de start. Wie alleen naar deze cijfers kijkt, ziet dat een eenvoudige belegging in een AEX-indexfonds in 2025 tot nu toe duidelijk beter rendeerde dan de totale portefeuille van ABP.

AEX koers dit jaar circa 5% hoger.

Bron: ABN AMRO

Waarom deze vergelijking schuurt

Voor veel deelnemers voelt dit alsof zij wel het risico van de markt dragen, maar niet het volle rendement ontvangen. De gedachte ligt dan voor de hand dat zij met een goedkope indextracker misschien beter af zouden zijn. Tegelijk klopt die vergelijking niet helemaal, omdat de AEX een pure aandelenindex is en ABP belegt in een brede mix van beleggingen. Het pensioenfonds verdeelt het geld over wereldwijde aandelen, obligaties, vastgoed, infrastructuur en private markten om schommelingen te dempen en risico’s te spreiden. In slechte beursjaren kan dat bescherming bieden, maar in een jaar waarin de beurs per saldo duidelijk in de plus staat, kan het er juist voor zorgen dat het pensioenfonds zichtbaar achterblijft.

Neemt ABP te weinig risico of juist verstandig minder?

Dat ABP minder hard meebeweegt met de beurs is vanuit risicobeheersing te verklaren, maar het roept wel kritische vragen op. De eerste vraag is of de lagere risico’s in verhouding staan tot de lagere opbrengst. Als een fonds jaar na jaar enkele procentpunten achterblijft bij de aandelenmarkt, kan het gemiste rendement op lange termijn oplopen tot vele miljarden. Een tweede vraag is hoeveel van het verschil verdwijnt in kosten en complexiteit. Wereldwijd beleggen in veel verschillende categorieën en in moeilijk verhandelbare private beleggingen is duurder dan een eenvoudige indexstrategie. Het is dan belangrijk dat deelnemers goed kunnen zien of die extra kosten zich echt uitbetalen in stabielere of betere resultaten op de lange termijn. Ten slotte speelt mee of het fonds helder genoeg uitlegt welk risicoprofiel het hanteert en wat deelnemers daarvan mogen verwachten.

Bron: ANBO-PCOB

Dekkingsgraad, indexatie en het gevoel van deelnemers

Kijkend naar de technische financiële gezondheid, lijken de cijfers voor ABP redelijk solide. De dekkingsgraad lag eind maart 2025 op 111,2 procent en volgens het herstelplan op 113,1 procent. Dankzij het herstel op de markten en de gestegen rente kon ABP de pensioenen per 1 januari 2025 verhogen met 1,84 procent, terwijl de pensioenpremie gelijk bleef op 27 procent. Voor bestuurders en toezichthouders zijn dit belangrijke signalen dat het fonds financieel op koers ligt. Voor deelnemers voelt het soms anders, omdat zij vooral kijken naar hun koopkracht en naar de vraag of hun geld voldoende rendeert. Als zij zien dat de beurs meer dan 5 procent stijgt en hun pensioenfonds slechts ongeveer 2 procent, kan dat het vertrouwen onder druk zetten, ook als de dekkingsgraad volgens de regels ruim voldoende is.

Bron: ABP

ABP versus de AEX

De vergelijking tussen ABP en de AEX laat in 2025 een duidelijk beeld zien. ABP heeft zich hersteld van een zwakke start van het jaar, maar blijft vooralsnog merkbaar achter bij de belangrijkste aandelenindex waar veel Nederlanders naar kijken. Dat is tot op zekere hoogte te verklaren door de andere opdracht en het voorzichtigere risicoprofiel van een pensioenfonds. Toch blijft de vraag of de balans tussen risico, rendement, kosten en duidelijkheid richting deelnemers goed is gekozen. Zolang pensioenfondsen niet overtuigend laten zien waarom zij minder hard met de beurs meebewegen en wat deelnemers daar precies voor terugkrijgen, zal de AEX voor velen een kritische meetlat blijven om hun pensioenfonds langs te leggen.

Voor particuliere beleggers roept het verschil in rendement tussen een defensieve portefeuille en een brede aandelenindex dezelfde vraag op: hoeveel levert een lager risicoprofiel daadwerkelijk op na kosten? Wie zijn nettoresultaat wil verbeteren, kan naast de portefeuillekeuze ook letten op de efficiëntie van de broker die hij gebruikt.

MEXEM werd door Brokerskiezen.nl uitgeroepen tot beste allround broker van 2025 en rekent slechts 0,005% aan valutakosten, tegenover 0,25% bij DEGIRO en SAXO Bank. Dat verschil kan voor veel beleggers oplopen tot honderden tot duizenden euro’s per jaar. Zo positioneert MEXEM zich als beste allround broker van 2025, met scherpe tarieven die het rendement van beleggers merkbaar kunnen verbeteren.