De echte reden waarom aandelen vandaag massaal dalen

In het kort:

• De Amerikaanse beurs kreeg een flinke klap nadat regionale banken forse verliezen rapporteerden door slechte leningen.

• De angst verspreidde zich snel over de markt: de VIX steeg naar het hoogste punt sinds mei, rentes daalden en ook grote namen als Oracle en Eli Lilly kregen klappen.

• Beleggers vrezen dat de Amerikaanse kredietzorgen en politieke spanningen de wereldwijde markten verder zullen verzwakken.

De Amerikaanse beurs kreeg donderdag een flinke dreun, en ook vrijdag lijkt het sentiment niet te herstellen. De zorgen om de financiële sector steken opnieuw de kop op, nadat een reeks regionale banken met tegenvallend nieuws kwam over risicovolle leningen. Dat zet niet alleen Wall Street onder druk, maar zorgt ook voor onrust op Europese markten.

Zorgen om regionale banken trekken de markt mee omlaag

De Dow Jones zakte donderdag met ruim 300 punten, terwijl ook de S&P 500 en de Nasdaq in het rood sloten. De oorzaak ligt vooral bij de regionale banken. Zions Bancorporation en Western Alliance kwamen met alarmerend nieuws over probleemleningen, waaronder een vermeende fraudezaak. Zions kelderde meer dan 13 procent, Western Alliance verloor ruim 11 procent.

Beleggers vrezen dat dit slechts het topje van de ijsberg is. De sector kampt al langer met zorgen over te soepele kredietverlening, vooral aan bedrijven in de auto-industrie. De recente faillissementen van twee autofabrikanten wakkerden die angst verder aan. JPMorgan-topman Jamie Dimon verwoordde het scherp: “Wanneer je één kakkerlak ziet, zijn er meestal meer.” De SPDR S&P Regional Banking ETF, waarin tientallen van dit soort kleinere banken zitten, daalde meer dan 6 procent in één dag en staat inmiddels al vier weken op rij lager.

Angst, rente en volatiliteit

De onrust in de bankensector vertaalt zich direct in de rest van de markt. De zogeheten VIX-index, ook wel de angstgraadmeter van Wall Street, steeg naar het hoogste niveau sinds mei. Tegelijkertijd daalden de Amerikaanse rentes: de tienjaarsrente zakte onder de grens van 4 procent, terwijl de dollar terrein verloor ten opzichte van andere valuta. Dat wijst erop dat beleggers uit aandelen vluchten naar veiligere havens zoals obligaties en goud.

Het sentiment werd verder verzwakt door teleurstellende koersreacties bij grote namen buiten de bankensector. Interactive Brokers zakte in de nabeurshandel meer dan 5 procent ondanks sterke kwartaalcijfers, terwijl Oracle ruim 4 procent verloor na een tegenvallende groeiprognose. Zelfs farmareuzen Eli Lilly en Novo Nordisk kregen klappen, nadat president Trump suggereerde dat zijn regering fors lagere prijzen wil afdwingen voor populaire obesitasmedicijnen.

Handelsspanningen en politieke onzekerheid

Alsof dat nog niet genoeg is, blijven de geopolitieke spanningen en de Amerikaanse politiek olie op het vuur gooien. De regering-Trump verhoogde de druk op China met dreigingen van nieuwe importtarieven, waaronder een opvallend voorstel om een verbod te overwegen op de import van Chinese kookolie. Zulke uitspraken brengen extra volatiliteit op de markten, omdat beleggers vrezen dat de handelsoorlog opnieuw kan escaleren.

Daarnaast sleept de Amerikaanse overheidssluiting zich voort. De government shutdown duurt inmiddels drie weken en heeft geleid tot het stilleggen van cruciale economische datarapporten van federale instanties. Zonder die informatie is het voor beleggers lastiger om de gezondheid van de Amerikaanse economie goed in te schatten, wat bijdraagt aan de onzekerheid op de markten.

Onrust bereikt ook Europa

De onrust bleef niet beperkt tot de Verenigde Staten. Vrijdagochtend gingen ook de Europese beurzen stevig onderuit, waarbij vooral de banken het moesten ontgelden. De Stoxx Banks Index, die grote Europese banken bundelt, daalde bijna 3 procent. Vooral Sabadell uit Spanje, Deutsche Bank in Duitsland en Barclays in het Verenigd Koninkrijk kregen flinke klappen.

Beleggers vrezen dat de Amerikaanse problemen kunnen overslaan naar Europa, zeker omdat ook Europese banken kampen met stijgende kredietrisico’s en lagere marges. De nervositeit is voelbaar: het sentiment op de beurzen is broos en elke nieuwe aanwijzing van financiële stress kan de markten verder onder druk zetten.

Een markt die op eieren loopt

De recente daling laat zien hoe gevoelig beleggers momenteel zijn voor slecht nieuws. Na maanden van stijgende koersen, gedreven door enthousiasme rond kunstmatige intelligentie en optimisme over renteverlagingen, lijkt de realiteit weer teruggekeerd. De markt oogt oververhit en kwetsbaar, terwijl de winsten van veel bedrijven nog steeds onder druk staan.

De komende dagen zullen cruciaal zijn. Verschillende regionale banken, waaronder Comerica en Fifth Third, publiceren hun kwartaalresultaten. Die cijfers kunnen bepalen of de nervositeit verder oploopt of dat beleggers wat ademruimte krijgen.

Voorlopig overheerst echter de angst dat de problemen in de bankensector breder zijn dan gedacht. En zolang dat wantrouwen blijft hangen, lijkt het erop dat de beurzen voorlopig nog niet uit de gevarenzone zijn.