Hoe realistisch is een snelle handelsdeal tussen Amerika en China?

In het kort:

• China bevestigt dat er geen handelsgesprekken lopen met de VS, ondanks signalen van de Amerikaanse kant over mogelijke de-escalatie van het handelsconflict.

• De tariefverhogingen zijn ongekend hoog: de VS verhoogde de tarieven naar 145%, waarop China reageerde met eigen heffingen en exportbeperkingen.

• De economische schade wordt steeds zichtbaarder: grote banken verlagen hun groeiverwachtingen voor China, terwijl Amerikaanse retailers druk uitoefenen op Trump om de tarieven te verlagen.

De handelsrelatie tussen de Verenigde Staten en China, 's werelds twee grootste economieën, is opnieuw ontspoord. In de afgelopen weken zijn de spanningen geëscaleerd tot het hoogste niveau, nog vele malen heftiger dan sinds het begin van de handelsoorlog in 2018.

De kern: een astronomische tariefverhoging van 145% door de VS op Chinese goederen, waarop China reageerde met vergeldingsmaatregelen. De cijfers liegen er dus niet om, en de hoop op een snelle deal wordt steeds lager.

De verschillende scenario´s waar professionele beleggers in een recente BofA survey de keuze tussen hadden zijn de volgende:

• Boom (sterke groei, lage inflatie)

• Stagnation (lage groei, lage inflatie)

• Goldilocks (evenwichtige groei met lage inflatie, het ideale scenario)

• Stagflation (lage groei, hoge inflatie — het slechtste scenario voor beleggers)

Beleggers rekenen nu massaal op een stagflatie scenario de komende 12 maanden:

Bron: BofA

Op het eerste gezicht lijkt het een bluf: de Amerikaanse president Donald Trump kondigde begin april aan dat de invoerheffingen op Chinese producten omhoog zouden gaan naar 145%. Deze maatregel trof honderden miljarden dollars aan goederen, van consumentenelektronica tot industriële halffabricaten.

Voorheen lag het tarief op gemiddeld 25%. Een verhoging naar 145% is een factor 5,8, wat historisch gezien ongekend is in een handelsconflict van deze schaal.

De onmiddellijke reactie uit Beijing was fel. China voerde vergeldingstarieven van 125% in op Amerikaanse producten en legde exportbeperkingen op strategische grondstoffen op, waaronder zeldzame aardmetalen, die cruciaal zijn voor de Amerikaanse techindustrie.

Volgens He Yadong, woordvoerder van het Chinese ministerie van Handel, zijn er “absoluut geen lopende onderhandelingen” met de VS over economische of handelszaken. Ook de woordvoerder van Buitenlandse Zaken, Guo Jiakun, bevestigde dit: “Er zijn geen gesprekken, geen akkoorden, geen vooruitgang.”

Deze uitspraken staan in schril contrast met de uitspraken van Trump, die beweert dat er “elke dag” wordt gesproken. Maar dat werd vanuit Beijing afgedaan als “pure fictie”. De Chinese economie zit al langer in een groeivertraging. De overheid heeft voor 2025 een BBP-groeidoelstelling van ongeveer 5% vastgesteld, maar dat cijfer staat nu onder druk.

Het groeipercentage van het BPP van China:

Bron: TradingEconomics

• Volgens Goldman Sachs zullen de Amerikaanse tarieven “significant drukken op de Chinese export en investeringen”.

• In maart stegen de Chinese exportcijfers nog met 12,4% jaar-op-jaar omdat bedrijven massaal insloegen, maar analisten zien dat momentum als niet houdbaar onder de nieuwe tarieven.

• Meerdere banken, waaronder HSBC en JPMorgan, hebben hun Chinese groeiverwachtingen met 0,3 tot 0,6 procentpunt naar beneden bijgesteld.

Daarnaast stijgt de binnenlandse druk op Beijing: in Chinese economische kringen gaan kritische geluiden rond dat de tegenmaatregelen van China meer kwaad dan goed doen. Deze kritiek wordt grotendeels gecensureerd, maar anonieme bronnen uit academische instellingen zoals de Chinese Academie van Sociale Wetenschappen noemen de situatie “een groeiende bedreiging voor sociale stabiliteit”.

Ook het beleggerssentiment is verre van optimistisch. Uit een peiling van de American Association of Individual Investors blijkt dat beleggers al acht weken op rij overweldigend negatief ('bearish') zijn gestemd – een record. En het Global Fund Manager Survey van Bank of America toont dat het hoogste percentage institutionele beleggers sinds 2000 van plan is hun blootstelling aan Amerikaanse aandelen te verlagen.

Bron: BofA

Volgens Yue Su, econoom bij The Economist Intelligence Institute: “De strategie van China is veranderd. Waar het eerst ging om ‘wat wil de VS’, draait het nu om ‘wat heeft China nodig’. De eis tot annulering van alle unilaterale tarieven is daar een uiting van.”

Het Witte Huis zou overwegen de tarieven terug te brengen naar tussen de 50% en 65%, volgens anonieme bronnen bij The Wall Street Journal. Maar Chinese experts zijn helder: dat is niet voldoende.

Jianwei Xu, econoom bij Natixis: “Vanuit Chinees perspectief is alles boven de 20% geen serieuze onderhandelingsbasis. Het minimum voor hernieuwde gesprekken ligt lager dan wat de VS nu overweegt.”

Hoewel Beijing krachtig van zich afbijt, is de realiteit dat beide economieën flinke schade ondervinden van de aanhoudende handelsoorlog. De VS betaalt meer voor Chinese goederen, China ziet zijn exportmarkten krimpen.

Maar wat opvalt, is dat China het spel strategischer speelt. De houding is nu: wachten tot de VS knippert. Trump’s schommelende koers maakt hem onvoorspelbaar en volgens analisten als Wu Xinbo (Fudan University) is dat juist de reden waarom China tijd probeert te rekken.

De tarieven onder Trump zijn de afgelopen maanden met ongekende snelheid toegenomen:

Bron: X

Zonder echte onderhandelingen in zicht én bij het huidige tariefniveau, lijken zowel Beijing als Washington zich op te maken voor een langdurige impasse. En dat raakt de hele wereldeconomie, direct via handel, indirect via inflatie, rente en marktsentiment.

Een snelle deal voor de langere termijn tussen de Verenigde Staten en China lijkt op dit moment dus uiterst onwaarschijnlijk. De huidige situatie wordt gekenmerkt door wederzijds wantrouwen, fundamenteel verschillende economische belangen, en een harde opstelling van beide partijen die weinig ruimte laat voor compromis op korte termijn.

Aan Amerikaanse zijde erkende minister van Financiën Scott Bessent gisteren nog wel dat de handelsoorlog “niet houdbaar” is en sprak hij de noodzaak uit van wederzijdse de-escalatie. Maar zolang president Trump publieke uitspraken blijft doen over ‘dagelijkse onderhandelingen’ — die door China als fake news worden weggezet — wordt het vertrouwen alleen maar verder ondermijnd. Er is een duidelijk signaal nodig vanuit het Witte Huis dat men bereid is te stoppen met escaleren en een diplomatieke route in te slaan.

Een snelle doorbraak vereist naar mijn mening een symbolisch én inhoudelijk gebaar in een. Aan Amerikaanse zijde zou dat kunnen betekenen dat Trump de bereidheid toont om de invoertarieven substantieel te verlagen — bijvoorbeeld terug naar het niveau van vóór het conflict (rond 25%), of zelfs tijdelijk opschorten. Daarmee kan Washington goodwill creëren zonder direct gezichtsverlies te lijden, maar Trump die een verlies neemt is niet iets dat we van hem gewend zijn (en dat verwacht ik dan ook zeker niet op de korte termijn). Alleen in het geval van bijvoorbeeld een zo hevige recessie dat er geen andere optie meer is verwacht ik een dergelijke reactie, maar dat is nu nog verre van aan orde.

Wil een snelle handelsdeal realistisch worden, dan zal óf Washington zijn politieke prestige, en dus die van Trump, deels moeten opofferen door unilaterale maatregelen terug te draaien, óf Beijing moet besluiten dat economische stabiliteit zwaarder weegt dan symbolisch leiderschap. Beide scenario’s vereisen dat leiders hun binnenlandse achterban uitleggen waarom concessies niet gelijkstaan aan zwakte — maar aan lange termijnbelang.