Ackman dropt bom onder beurs: Tesla-beleggers krijgen mogelijk gratis toegang tot SpaceX-IPO
- J. van den Poll
- 33 minuten geleden
- 7 minuten om te lezen
In het kort:
Het voorstel: Bill Ackman wil SpaceX naar de beurs brengen via zijn SPARC-vehikel en Tesla-aandeelhouders gratis rechten (SPARs) geven om mee te doen aan de IPO, zonder traditionele banken.
De kern van de kritiek: Het plan geeft Ackman veel invloed, koppelt Tesla en SpaceX kunstmatig aan elkaar en gebruikt Tesla-beleggers als hefboom voor een groot, nog ongetest model.
De stand van zaken: Het is voorlopig alleen een idee; er is geen deal, geen goedkeuring en geen officiële reactie van Musk of SpaceX.
Belegger Bill Ackman heeft Elon Musk publiek een voorstel gedaan. Hij wil SpaceX naar de beurs brengen via zijn eigen SPARC-vehikel en tegelijk Tesla-aandeelhouders gratis rechten geven om mee te doen aan de beursgang. Op het eerste gezicht klinkt dat heel vriendelijk voor particuliere beleggers, omdat zij direct mogen meedoen en er geen dure banken tussen zitten. In de praktijk geeft het Ackman echter veel invloed, koppelt het Tesla en SpaceX kunstmatig aan elkaar en gebruikt het Tesla-beleggers als hefboom voor een enorm en nog ongetest model.
Wat stelt Ackman precies voor
Ackman stelt voor dat SpaceX fuseert met zijn bedrijf Pershing Square SPARC Holdings. Dat is een speciale beurshuls die is bedacht als een verbeterde versie van de bekende SPAC. Daarna zouden Tesla-aandeelhouders gratis rechten krijgen, de zogeheten SPARs, waarmee zij later aandelen SpaceX kunnen kopen. Ackman zegt dat er bij deze constructie geen bankfees, geen sponsorwarrants en geen speciale “founder-aandelen” nodig zijn, zodat SpaceX alleen gewone aandelen zou hebben en minder kosten maakt bij de beursgang.
Volgens het voorstel zouden Tesla-aandeelhouders ongeveer een halve SPAR per aandeel Tesla krijgen. Er zijn al SPARs in omloop en samen zouden dat uiteindelijk rechten zijn voor miljarden nieuwe SpaceX-aandelen. Elke SPAR zou het recht geven om twee aandelen SpaceX te kopen tegen een vooraf vastgestelde prijs. Ackman rekent in zijn bericht voor dat SpaceX op deze manier tientallen tot zelfs ruim honderd miljard dollar kan ophalen, afhankelijk van de gekozen prijs per aandeel.
Bill Ackman deed gister een openbaar voorstel aan Musk.
Wat is een SPARC en hoe verschilt het van een SPAC
Een SPAC kennen veel beleggers helaas van de hype van een paar jaar geleden. Bij een SPAC wordt eerst geld opgehaald bij beleggers en pas daarna gaat de sponsor op zoek naar een bedrijf om mee te fuseren. Dat moet vaak binnen twee jaar gebeuren en de sponsor krijgt meestal een groot pakket gratis aandelen en extra warrants. Dat zorgt voor veel verwatering en een sterke prikkel om “iets” te doen, ook als de deal niet heel goed is. Een SPARC werkt anders. Daarbij wordt niet vooraf geld opgehaald, maar eerst een deal gevonden met een bedrijf dat naar de beurs wil. Pas als die deal bekend is, worden gratis rechten uitgekeerd aan beleggers, die dan mogen beslissen of zij meedoen en geld storten.
Het idee is dat er minder tijdsdruk is, minder verborgen beloningen voor de sponsor en meer keuzevrijheid voor beleggers. Tegelijk blijft het een ingewikkelde juridische structuur en tot nu toe is er nog geen enkele megadeal op deze manier uitgevoerd.
Naast de traditionele IPO, de nieuwe SPAC komt Ackman met de 'SPARC'.
Waarom juist Tesla-aandeelhouders de rechten zouden krijgen
Ackman speelt handig in op iets wat Elon Musk eerder heeft gezegd. Musk heeft vaker laten doorschemeren dat hij graag een manier wil vinden om trouwe Tesla-aandeelhouders toegang te geven tot SpaceX, als dat bedrijf ooit naar de beurs gaat. Ackman presenteert zijn SPARC-constructie als de manier om dat te regelen. In zijn voorstel krijgen alle huidige Tesla-aandeelhouders automatisch SPARs, die zij kunnen gebruiken om in SpaceX te stappen of die zij op de markt kunnen verkopen.
Dat klinkt aantrekkelijk voor Tesla-fans die al jaren hopen ooit SpaceX-aandelen te kunnen kopen. Tegelijk worden twee heel verschillende bedrijven op deze manier strak aan elkaar gekoppeld. Toegang tot een SpaceX-IPO wordt zo afhankelijk van het bezit van Tesla-aandelen op een bepaalde peildatum. Dat is prettig voor wie Tesla al heeft, maar minder eerlijk voor beleggers die juist bewust wel in SpaceX maar niet in Tesla zouden willen investeren.
Mogelijke voordelen van Ackmans plan
Voor SpaceX kan dit model interessant zijn, omdat er geen traditionele underwriting fees naar grote banken gaan. Bij een klassieke IPO loopt dat percentage al snel op tot enkele procenten van het opgehaalde bedrag en bij tientallen miljarden is dat een enorm bedrag. Bovendien kan SpaceX in theorie meer controle houden over de prijs en de timing, omdat Ackman met zijn fonds een groot vast bedrag toezegt en de rest via de SPARs wordt opgehaald.
Voor Tesla-aandeelhouders is het voordeel dat zij gratis rechten krijgen bovenop hun bestaande positie. Zij mogen vervolgens kiezen of zij hun SPARs gebruiken om SpaceX-aandelen te kopen tegen de afgesproken prijs of dat zij de rechten verkopen op de beurs en direct cash ontvangen. In beide gevallen krijgen zij een extra kans die andere beleggers niet hebben. Voor Ackman en zijn fonds is het voordeel duidelijk: zij krijgen een grote rol in een van de meest besproken mogelijke beursgangen ter wereld en kunnen hun SPARC-model in één klap op de kaart zetten.
Risico’s en open vragen rond deze constructie
Tegenover de mogelijke voordelen staat dat deze structuur nieuw, complex en op grote schaal ongetest is. Er wordt een nieuw soort vehikel gebruikt, voor een van de grootste en meest gevolgde bedrijven ter wereld, waarbij rechten worden uitgedeeld via een ander beursfonds. Dat zorgt voor een hoog uitvoeringrisico en veel ruimte voor misverstanden bij beleggers en tussen de betrokken partijen.
Voor particuliere beleggers zijn SPARs geen simpel product. Zij moeten begrijpen wat de rechten precies waard zijn, binnen welke periode zij die kunnen uitoefenen en hoe de belasting in hun land werkt. Daarnaast is het niet zeker hoe soepel alle brokers wereldwijd deze rechten zullen ondersteunen. Ook zijn er belangrijke governance-vragen. Hoe worden de belangen van bestaande SpaceX-investeerders, Tesla-aandeelhouders, SPAR-houders en beleggers in het fonds van Ackman met elkaar in balans gebracht? Wie bewaakt dat de prijs van de IPO niet vooral voordelig is voor één groep ten koste van een andere?
Ackman als nieuwe middleman
Ackman presenteert zijn plan als een manier om de traditionele Wall Street-middlemen buitenspel te zetten. Hij zegt dat er geen dure zakenbanken nodig zijn en dat de voorwaarden voor beleggers eerlijker zijn dan bij de oude SPAC-constructies. Maar in de praktijk komt zijn SPARC precies in de rol terecht die hij bij de banken bekritiseert. Zijn vehikel hangt tussen SpaceX en het beleggend publiek in en zijn team doet de due diligence, onderhandelt de voorwaarden en bepaalt hoe de rechten worden verdeeld.
Met andere woorden, de rol van de “middleman” verdwijnt niet echt. Alleen de naam en het gezicht van die middleman veranderen. Dat hoeft niet per se slecht te zijn als de voorwaarden echt beter zijn en alles transparant gebeurt. Het betekent wel dat beleggers goed moeten kijken wie er waar aan de knoppen zit en hoe de prikkels van Ackman en zijn fonds precies lopen.
Wat zou je als Tesla-belegger in de praktijk merken
Op dit moment is Ackmans voorstel nog alleen een publiek idee. Er is geen definitieve deal, er is geen goedgekeurd prospectus en er is voor zover bekend nog geen officiële reactie van Elon Musk of de raad van bestuur van SpaceX. Zolang dat zo is, verandert er voor Tesla-beleggers niets en heeft het geen directe invloed op je portefeuille.
Elon gaf zelf eerder aan loyale tesla-aandeelhouders te willen belonen.
Mocht er wel een akkoord komen, dan zal er een datum worden vastgesteld waarop wordt bepaald wie recht heeft op SPARs. Iedereen die dan Tesla-aandelen bezit, krijgt automatisch deze rechten bijgeschreven via zijn broker, net zoals dat gebeurt bij een stockdividend of rechten bij een claimemissie. Daarna kun je meestal kiezen of je de rechten uitoefent en SpaceX-aandelen koopt, of dat je de rechten verkoopt op de beurs. Hoe makkelijk dat precies gaat en welke kosten daarbij horen, zal per broker verschillen. Ook de fiscale behandeling hangt af van het land waarin je woont en de lokale regels.
Innovatie of vooral een slimme financiële stunt
Per saldo is Ackmans voorstel een mix van echte innovatie en slimme zelfpromotie. Hij pakt een aantal echte problemen van de SPAC-hype aan, zoals hoge kosten, korte deadlines en extreme verwatering. Het idee om beleggers pas te laten betalen als zij de deal kennen en goed vinden, is op zichzelf een verbetering ten opzichte van de oude SPAC-structuur. Tegelijkertijd geeft dit plan hem de kans om een zeer machtige positie te veroveren als poortwachter naar SpaceX en mogelijk later ook naar xAI.
Of dit uitpakt als een eerlijkere, meer “gedemocratiseerde” manier van naar de beurs gaan, hangt straks af van de details van de uiteindelijke deal en van de vraag of Musk en SpaceX hier überhaupt op ingaan. Tot die tijd is het vooral een interessant idee waar veel over wordt gesproken, maar nog geen concreet pad waar je als belegger nu al beslissingen op moet baseren. De echte keuze komt pas als er een definitief voorstel, een prospectus en duidelijke voorwaarden op tafel liggen.
Voor particuliere beleggers onderstreept dit voorstel vooral hoe belangrijk het is om de kosten en praktische uitvoerbaarheid van zulke complexe rechtenuitgiftes scherp in de gaten te houden. Wie straks eventueel met SPAR-rechten te maken krijgt, is afhankelijk van hoe efficiënt zijn broker deze producten kan verwerken en welke handelskosten daarbij komen kijken. Juist bij internationale strategieën en incidentele corporate actions kan een klein kostenverschil op termijn zichtbaar doorwerken in het netto rendement.
MEXEM werd door Brokerskiezen.nl uitgeroepen tot beste allround broker van 2025 en rekent slechts 0,005% aan valutakosten, tegenover 0,25% bij DEGIRO en SAXO Bank. Dat verschil kan voor actieve en internationaal gespreide beleggers oplopen tot honderden tot duizenden euro’s per jaar. Zo positioneert MEXEM zich als beste allround broker van 2025, met scherpe tarieven die het rendement van beleggers merkbaar kunnen verbeteren.
