Is ASML nu een goede investering voor de lange termijn?

In het kort:

• ASML bezit een wereldwijd monopolie op EUV-technologie en is daarmee de onmisbare poortwachter van de chipindustrie.

• Structurele trends zoals AI, cloud en elektrische auto’s zorgen voor een steeds groeiende vraag naar ASML’s machines.

• Met marges boven de 50% en een orderboek dat jaren vooruitloopt beschikt ASML over uitzonderlijke financiële kracht.

In de wereld van technologiebedrijven is er misschien geen ander bedrijf dat zo’n unieke en haast onmisbare rol vervult als ASML. Het Veldhovense bedrijf, ooit een nichefabrikant van machines voor chipproductie, is uitgegroeid tot de spil van de wereldwijde halfgeleiderindustrie. Voor beleggers roept dat de vraag op: is het aandeel ASML geschikt als lange termijn investering? Om dat te begrijpen, moet men niet alleen kijken naar cijfers en koersen, maar vooral naar het uitzonderlijke verdienmodel, de technologische voorsprong en de structurele trends waar ASML van profiteert.

Koers ASML:

Bron: Google Finance

Wie een smartphone opent, een laptop gebruikt of een cloud-dienst draait, doet dat via chips die uiteindelijk langs de “tolpoort” van ASML zijn gegaan. Het bedrijf bouwt namelijk lithografiemachines: systemen die met extreem nauwkeurig licht minuscule patronen op een siliciumplaat etsen. Die patronen vormen de basis van elke chip. Zonder deze machines kunnen bedrijven als TSMC, Samsung of Intel hun modernste halfgeleiders niet maken. In dat opzicht is ASML niet zomaar een leverancier, maar eerder de sleutelbewaarder van de digitale wereld.

EUV

De meest opvallende factor die ASML onderscheidt van andere technologiebedrijven is de monopoliepositie in EUV-technologie. EUV staat voor extreme ultraviolet lithography, een proces waarbij een lichtbron met een extreem korte golflengte wordt gebruikt om transistoren op chips te verkleinen tot slechts enkele nanometers. Hoe kleiner de transistoren, hoe meer rekenkracht op een stukje silicium kan worden gestapeld. Voor toepassingen als kunstmatige intelligentie, datacenters en zelfrijdende auto’s is dit cruciaal.

Wat EUV uniek maakt, is niet alleen de complexiteit maar ook de lange weg die eraan voorafging. Decennia van onderzoek, miljardeninvesteringen en nauwe samenwerking met toeleveranciers zoals Zeiss voor de optieken maakten het mogelijk. Concurrenten als Canon en Nikon zijn inmiddels afgehaakt: de technologische drempel was simpelweg te hoog. Dit maakt ASML de enige partij ter wereld die deze machines kan leveren. Elke machine kost meer dan 150 miljoen dollar en wordt vaak al jaren van tevoren besteld. Voor chipfabrikanten is er geen alternatief; wie wil meedoen aan de voorhoede van de industrie, moet langs ASML.

Voor beleggers vertaalt dit zich in een moat die bijna ongeëvenaard is. Een moat, of slotgracht, is de term die Warren Buffett vaak gebruikt om het duurzame concurrentievoordeel van een bedrijf te beschrijven. Bij ASML is die slotgracht vrijwel waterdicht: klanten zijn afhankelijk van hun technologie, de kennis is niet eenvoudig te kopiëren en de schaalvoordelen in R&D zijn immens. Hierdoor beschikt ASML over enorme prijszettingsmacht. Marges boven de 50% zijn in de kapitaalintensieve machine-industrie hoogst uitzonderlijk, maar voor ASML bijna vanzelfsprekend.

Deze technologische voorsprong geeft niet alleen bescherming tegen concurrentie, maar fungeert ook als buffer tegen schokken in de markt. Zelfs wanneer een segment van de chipmarkt, zoals geheugenchips, in een dip belandt, worden verliezen vaak gecompenseerd door hogere vraag in andere segmenten zoals logic of AI-versnellers. De diversiteit aan klanten en de brede toepassing van de machines versterken de stabiliteit van het verdienmodel.

Naast de onverwoestbare moat is er de structurele vraag naar chips die het lange termijn verhaal van ASML zo aantrekkelijk maakt. De wereld digitaliseert in hoog tempo. Elke trend die beleggers de afgelopen jaren hebben gezien – kunstmatige intelligentie, cloud computing, smartphones, elektrische voertuigen, het Internet of Things – draait uiteindelijk om rekenkracht. En die rekenkracht kan alleen geleverd worden door steeds krachtigere chips, die weer afhankelijk zijn van ASML’s lithografiesystemen.

De chipmarkt is cyclisch, dat klopt. Er zijn jaren waarin vraag en aanbod uit balans zijn en fabrikanten hun investeringen terugschroeven. Toch is het onderliggende groeitempo robuust. ASML zelf verwacht te groeien met een bandbreedte van 7 tot 15 procent per jaar richting 2030. Het verschil komt door de unieke positie in de waardeketen: niet elke chip heeft EUV nodig, maar elke geavanceerde chip wel. Hoe meer bedrijven overschakelen naar de nieuwste productietechnieken, hoe groter de vraag naar EUV-machines zal worden.

Een voorbeeld maakt dit duidelijk. NVIDIA, inmiddels het gezicht van de AI-revolutie, laat zijn geavanceerde grafische processors produceren bij TSMC. Om die chips op 5 nanometer of kleiner te maken, zijn tientallen EUV-stappen nodig. Zonder ASML’s machines geen GPU’s, en zonder GPU’s geen ChatGPT, MidJourney of datacenters vol AI-modellen. Op die manier profiteert ASML indirect van elke applicatie die de wereld digitaler en intelligenter maakt.

Ook de auto-industrie draagt bij aan de vraag. Moderne elektrische voertuigen bevatten honderden chips, van batterijmanagement tot rijhulpsystemen. Naarmate auto’s meer rekenkracht en connectiviteit nodig hebben, groeit de rol van geavanceerde halfgeleiders.

Dat leidt weer tot hogere investeringen in productielijnen, en dus tot nieuwe orders bij ASML.

Naast de vraag is er ook het aanbodperspectief. ASML breidt zelf de productiecapaciteit uit, met name voor de volgende generatie machines: High-NA EUV. Deze systemen, die nog geavanceerder zijn, moeten rond 2025-2026 breed beschikbaar komen. Ze zullen naar verwachting meer dan 300 miljoen dollar per stuk kosten, maar chipmakers staan in de rij. De reden is eenvoudig: zonder High-NA kunnen ze de volgende sprong in chipdichtheid niet maken. Voor beleggers betekent dit dat ASML zijn voorsprong niet alleen vasthoudt, maar zelfs verder vergroot.

Conclusie

Wie naar ASML kijkt, ziet meer dan een technologiebedrijf. Het is een soort infrastructuurspeler, een poortwachter die op wereldschaal bepaalt wie toegang heeft tot de modernste chiptechnologie. Voor beleggers die zich afvragen of ASML nu een goede investering is voor de lange termijn, draait het antwoord om drie pijlers.

De eerste pijler is de onovertroffen technologische voorsprong. Het monopolie in EUV-machines, en straks in High-NA EUV, geeft het bedrijf een slotgracht die bijna niet te overbruggen is.

De tweede pijler is de structurele groei van de digitale economie. Van AI tot auto’s, van cloud tot consumentenelektronica: overal stijgt de vraag naar rekenkracht, en dus naar chips, en dus naar ASML.

De derde pijler is de financiële kracht. Met marges boven de 50%, een balans met nauwelijks schulden en een orderboek dat jaren vooruit reikt, staat ASML er sterker voor dan veel andere techbedrijven die afhankelijker zijn van cycli.

Natuurlijk zijn er risico’s: geopolitieke spanningen rond China, de afhankelijkheid van enkele grote klanten en de cyclische aard van de chipindustrie.