Zo presteren aandelen na renteverlagingen, dit moeten beleggers weten

In het kort

• De S&P 500 steeg gemiddeld met 14,1% in de 12 maanden na de eerste renteverlaging sinds 1980.

• Bij een zachte landing na een renteverlaging lag het rendement zelfs rond de 20,6%.

• Volatiliteit neemt historisch toe rond renteverlagingen en blijft vaak langdurig verhoogd.

Renteverlagingen door de Amerikaanse centrale bank worden vaak ingezet om economische groei te stimuleren wanneer signalen van verzwakking zichtbaar worden. Voor beleggers is dit een kritisch moment. Het markeert doorgaans een omslag in het monetaire beleid, wat direct invloed heeft op de aandelenmarkten, bedrijfswinsten en waarderingen. Historisch gezien leveren renteverlagingen gemiddeld positieve beursrendementen op, maar de context bepaalt in sterke mate hoe uitgesproken dit effect is.

De waarschijnlijke renteverlaging van 18 september dit jaar markeert het einde van een historische renteverhogingscyclus die sinds maart 2022 tot juli 2023 een stijging van maar liefst 5,25 procentpunt omvatte. Dat beleid had als doel de inflatie te beteugelen richting de gewenste 2%. De recente beleidsomslag komt dan ook op een moment dat de Amerikaanse economie tekenen van vertraging vertoont, maar nog steeds positieve groei laat zien.

Sterke prestaties na eerste renteverlaging

Een blik op de historische data sinds 1980 leert dat aandelenmarkten in de meeste gevallen positief reageren op de eerste renteverlaging van een cyclus. Gemiddeld noteerde de S&P 500 een stijging van 14,1% in het jaar na zo’n beleidswijziging. Zelfs in de drie en zes maanden na de eerste renteverlaging waren de rendementen gemiddeld positief.

Historisch rendement S&P 500 rond eerste renteverlaging:

Bron: Northern Trust

De vraag is echter: maakt het uit of er daarna een recessie volgt? Het antwoord is ja, maar niet op dramatische wijze. Wanneer de economie in de twaalf maanden na de eerste renteverlaging verder groeide dus zonder recessie, steeg de S&P 500 gemiddeld met 20,6%. En belangrijker nog: in alle gevallen was het rendement in zo’n scenario positief. Wanneer er wel een recessie volgde, bleef het gemiddelde rendement alsnog positief, zij het minder uitgesproken. In drie van de zes recessiescenario’s steeg de index alsnog.

Lees ook: Welk type belegger ben jij? Ontdek de strategie die echt bij je past

Beleggers moeten hieruit afleiden dat een renteverlaging, ook in economische tegenwind, niet per definitie tot negatieve rendementen leidt. Maar context is alles: zachte landingen geven historisch meer kans op dubbelecijferige winsten dan harde recessies.

Volatiliteit neemt toe bij beleidsverzachting

Een minder belichte, maar minstens zo belangrijke factor is volatiliteit. Historische cijfers laten zien dat de marktvolatiliteit gemiddeld 22,5% bedroeg in de maand voorafgaand aan een renteverlaging, fors hoger dan het langjarige gemiddelde van circa 15%. En ook in de maanden daarna bleef die verhoogde beweeglijkheid aanhouden.

S&P 500 volatiliteit rond eerste renteverlaging:

Bron: Northern Trust

Het verhoogde risico leidt niet per se tot koersverliezen, maar vraagt wel om meer discipline van beleggers. Vlak voor de renteverlaging van september nemen de schommelingen in de aandelenkoersen al toe.

Wie rendement zoekt rond een beleidswijziging, moet dus ook de nerveuze rand van de markt accepteren. Renteverlagingen betekenen vaak onzekerheid: over economische richting, bedrijfswinsten en beleidsvolharding. Die onzekerheid voedt volatiliteit, ook als de onderliggende trend positief blijft.

Factorbeleggen en renteverlaging: dit presteerde het best

Naast de algemene marktontwikkeling zijn ook de prestaties van aandelenfactoren een interessante graadmeter. Factorstrategieën richten zich op specifieke kenmerken van aandelen, zoals kwaliteit, waarde, lage volatiliteit of momentum. Historisch gezien presteerden alle vier deze factoren gemiddeld positief in het jaar na een renteverlaging.

Rendement aandelenfactoren voor en na eerste renteverlaging:

Bron: Northern Trust

De kwaliteitsfactor sprong eruit door zijn consistentie. Aandelen met sterke balansen, winstgevendheid en stabiele kasstromen deden het het beste tijdens deze periodes van verhoogde onzekerheid. Ook in eerdere studies bleek kwaliteit vaak de winnende strategie bij economische vertragingen zonder recessie.

Andere factoren lieten meer spreiding zien. Tijdens de dotcomhausse in 1998 presteerde lage volatiliteit bijvoorbeeld slecht, omdat beleggers massaal richting speculatievere groeiaandelen trokken. Maar in 2001, na het uiteenspatten van diezelfde zeepbel, deed lage volatiliteit het juist uitzonderlijk goed. Ook de waarde- en momentumfactoren boekten gemiddeld positieve rendementen, al wisselde dat per cyclus sterk afhankelijk van de economische achtergrond.

Deze spreiding onderstreept één ding: geen enkele renteverlagingscyclus is identiek. Wie zich baseert op gemiddelden doet er goed aan ook naar de unieke kenmerken van de economische situatie te kijken.

Wat beleggers vandaag kunnen leren van historische renteverlagingen

Met een gerealiseerde economische groei van 3,1% in het tweede kwartaal van 2025, sterke bedrijfswinsten en een inflatie die gestaag richting de 2%‑doelstelling beweegt, vertoont de Amerikaanse economie momenteel kenmerken van een gecontroleerde afkoeling. Tegelijkertijd remt de arbeidsmarkt verder af, wat de Fed tot beleidspauzes heeft aangezet na de renteverlagingen in het najaar van 2024.

Als dit evenwichtige groeipad aanhoudt, kunnen beleggers zich ook in de komende maanden richten op kansen in de aandelenmarkten al blijven volatiliteit en geopolitieke risico’s belangrijke factoren. Factorstrategieën die inzetten op kwaliteit blijven aantrekkelijk in dit klimaat, zeker in combinatie met een goede sectorale spreiding. Largecaps blijven profiteren van schaalvoordelen en winstkracht, terwijl smallcaps vaak sneller herstellen na marktdalingen.

Wat overeind blijft, is dat renteverlagingen het speelveld voor beleggers fundamenteel veranderen. Ze markeren beleidsmatige scharniermomenten waarop rendementskansen en risico’s toenemen. Juist dan loont het om verder te kijken dan de rentebesluiten zelf en inzicht te houden in het bredere economische beeld, marktsentiment en fundamentele waarderingen.