Wereldwijde oliecrisis op komst?

In het kort

• De wereldwijde olieproductie daalde in november met 610.000 vaten per dag, grotendeels door terugval bij OPEC+-landen zoals Rusland en Venezuela.

• De IEA verlaagde haar groeiprognoses voor de wereldwijde olieproductie in 2025 en 2026 naar respectievelijk 3 miljoen en 2,4 miljoen vaten per dag.

• Hogere raffinagemarges en stijgende vraag in de VS worden gecompenseerd door zwakte in Europa en afname van oliegebruik in de elektriciteitssector van het Midden-Oosten.

In november is de wereldwijde olieproductie met 610.000 vaten per dag gedaald. Deze daling komt bovenop de afname die in september al was ingezet. In totaal is de olieproductie de afgelopen maanden met ongeveer 1,5 miljoen vaten per dag teruggelopen. Deze verandering is vooral te wijten aan OPEC+ landen zoals Rusland en Venezuela. Door internationale sancties heeft Rusland bijvoorbeeld 420.000 vaten minder geëxporteerd dan in de maand ervoor. Dit heeft een groot effect op het totale wereldwijde aanbod.

OPEC+ drijvende kracht achter historische productiedaling.

Bron: Invest Data

Minder groei in de komende jaren verwacht

Het Internationaal Energieagentschap, kortweg IEA, heeft de verwachtingen voor de groei van de olieproductie voor de komende jaren aangepast. In 2025 zal de productie naar verwachting met 3 miljoen vaten per dag toenemen. Dat is 100.000 vaten minder dan eerder werd gedacht. Voor 2026 is de groei bijgesteld naar 2,4 miljoen vaten per dag, een lichte daling van 20.000 vaten ten opzichte van de vorige voorspelling. De totale olieproductie komt daarmee uit op ongeveer 106,2 miljoen vaten per dag in 2025 en 108,6 miljoen vaten per dag in 2026. Deze bijstelling laat zien dat producenten wereldwijd voorzichtiger zijn geworden, mede door geopolitieke spanningen en onzekerheid over de toekomst van fossiele energie.

Olieproductie in 2025 met 100.000 vaten omlaag bijgesteld.

Bron: AREA 17

Vraag naar olie blijft stijgen, maar niet overal even sterk

Ondanks het lagere aanbod blijft de vraag naar olie wereldwijd toenemen. Voor 2025 verwacht het IEA een groei van 830.000 vaten per dag. Deze toename wordt vooral gedreven door een verbetering van de wereldeconomie en toename van de handel. In de Verenigde Staten stijgt de vraag naar gasvormige vloeistoffen zoals LPG en ethaan, wat bijdraagt aan de groei. Toch zijn er ook regio’s waar de vraag juist afneemt. In Europa blijft de vraag zwak door hoge energieprijzen en het beleid om minder fossiele brandstoffen te gebruiken. Ook in het Midden-Oosten wordt er steeds minder olie gebruikt voor het opwekken van elektriciteit. In die regio wordt vaker gekozen voor gas of duurzame energiebronnen.

Minder overschot op de oliemarkt dan eerder gedacht

Het IEA heeft ook gekeken naar hoeveel olie er in 2025 en 2026 meer geproduceerd zal worden dan er nodig is. Die extra hoeveelheid olie, ook wel het overschot genoemd, is naar beneden bijgesteld. In het laatste kwartaal van 2025 zal het overschot kleiner zijn dan eerder verwacht. Voor 2026 wordt er nog steeds een recordoverschot verwacht van ruim 3,8 miljoen vaten per dag, maar ook dat cijfer is iets verlaagd. Dit betekent dat de oliemarkt iets minder ruim zal zijn dan men een maand geleden dacht. Als het aanbod beperkt blijft en de vraag stijgt, zou dit de olieprijzen op termijn weer omhoog kunnen duwen.

Hogere winsten voor raffinaderijen door schaarste

Doordat sommige raffinaderijen te maken hebben met storingen en er nieuwe Europese regels aankomen tegen Russische olieproducten, zijn de winstmarges voor raffinaderijen flink gestegen. In november bereikten deze marges het hoogste niveau in drie jaar. Dit komt doordat het verschil tussen de prijs van ruwe olie en die van geraffineerde producten zoals benzine en diesel groter is geworden. Vooral raffinaderijen die geen olie uit Rusland gebruiken of die actief zijn in landen met veel vraag naar brandstof profiteren hiervan. In Europa kan de situatie leiden tot hogere prijzen aan de pomp, omdat de regio minder toegang heeft tot goedkopere Russische olieproducten.

Raffinaderijen draaien op volle capaciteit door aanhoudende schaarste.

Bron: De Standaard

Onzekerheid op langere termijn blijft groot

Hoewel er nu een iets betere balans lijkt te zijn tussen aanbod en vraag, blijft de toekomst van de oliemarkt onzeker. Door de energietransitie worden er minder investeringen gedaan in nieuwe olieprojecten, terwijl de vraag in opkomende landen voorlopig nog blijft groeien. Tegelijkertijd kunnen geopolitieke spanningen en nieuwe sancties voor onverwachte verstoringen zorgen. Als de economie sneller herstelt dan verwacht, kan dit tot nieuwe tekorten leiden en mogelijk opnieuw voor hogere olieprijzen zorgen.

Voor beleggers in oliebedrijven en energieproducten betekent dit dat er kansen liggen, maar ook risico’s. De huidige lage olieprijzen kunnen tijdelijk zijn, zeker als het aanbod structureel beperkt blijft. Toch is het ook belangrijk om te kijken naar signalen die wijzen op afnemende vraag in bepaalde regio’s. Vooral in Europa en het Midden-Oosten kan die trend zich de komende jaren verder doorzetten.

De oliemarkt blijft sterk afhankelijk van geopolitiek, beleid van overheden en de snelheid van technologische veranderingen. De situatie is daardoor voortdurend in beweging. Wie wil investeren in deze sector moet bereid zijn om de ontwikkelingen op de voet te volgen en rekening te houden met plotselinge veranderingen.

Kosten wegen zwaarder bij volatiele energiemarkten

Voor beleggers die inspelen op schommelingen in energieprijzen blijft het cruciaal om naast marktdynamiek ook de kosten van hun handelsplatform te bewaken. Vooral bij internationale posities, zoals in oliebedrijven of grondstoffenfondsen, kunnen valutakosten een merkbare hap uit het rendement nemen. Een efficiënte brokerkeuze wordt daarmee een direct onderdeel van het uiteindelijke resultaat.

MEXEM werd door Brokerskiezen.nl uitgeroepen tot beste allround broker van 2025 en rekent slechts 0,005 procent aan valutakosten, tegenover 0,25 procent bij DEGIRO en SAXO Bank. Dat verschil kan voor actieve beleggers oplopen tot honderden tot duizenden euro’s per jaar. Zo positioneert MEXEM zich als beste allround broker van 2025, met scherpe tarieven die het rendement van beleggers merkbaar kunnen verbeteren.