Digitale dollars onder toezicht: Hoe stablecoins het financiële systeem uitdagen

In het kort

• De markt voor stablecoins bereikte in juli 2025 een waarde van $260 miljard, met Tether en USDC als dominante spelers.

• De Amerikaanse Genius Act verplicht uitgevers tot strenge audits en antiwitwasmaatregelen, en wacht op definitieve goedkeuring.

• Stablecoins winnen aan kracht, maar roepen zorgen op bij toezichthouders vanwege hun potentieel voor misbruik en systeemrisico's.

Stablecoins onder de loep: groeiende rol in crypto, toenemende zorgen bij toezichthouders

Stablecoins vormen een stille ruggengraat van de cryptomarkt. Terwijl Bitcoin en Ethereum de headlines halen met hun koersschommelingen, bieden stablecoins beleggers een ogenschijnlijk stabiel anker. Met een marktwaarde van circa $260 miljard in juli 2025 zijn deze digitale munten onmisbaar geworden in de infrastructuur van cryptohandel. Toch groeit de bezorgdheid bij toezichthouders wereldwijd. Want hoe stabiel zijn stablecoins écht? En wie houdt toezicht op deze snelgroeiende sector?

De rol van stablecoins in de cryptomarkt

Stablecoins zijn digitale tokens die in waarde gekoppeld zijn aan een traditionele munt, meestal de Amerikaanse dollar. In tegenstelling tot volatiele crypto’s zoals Bitcoin, zijn ze ontworpen om een constante waarde te behouden. Dit maakt ze ideaal voor beleggers die tijdelijk uit risicovolle posities willen stappen zonder hun tegoeden terug om te zetten in fiatgeld.

Ze fungeren ook als brugvaluta: ze maken het makkelijker en sneller om te wisselen tussen verschillende cryptocurrencies of exchanges. De twee grootste stablecoins, Tether (USDT) en USD Coin (USDC), domineren het speelveld met meer dan 80 procent van de markt.

Toch blijft hun gebruik grotendeels beperkt tot de cryptosfeer. Voor consumenten zijn stablecoins zelden een betaalmiddel in het dagelijks leven. Hun primaire functie is die van liquiditeitsinstrument in de wereld van digitale activa.

Marktaandeel van de grootste stablecoin in 2025:

Bron: CoinLaw

Achter de schermen: hoe behouden stablecoins hun waarde?

De meeste stablecoins, zoals Tether en USDC, claimen dat zij hun tokens dekken met veilige activa. Voor elke uitgegeven digitale munt zou een dollar of een gelijkwaardig instrument, zoals Amerikaanse staatsobligaties, in reserve moeten staan. Dit '1-op-1 dekking'-model moet garanderen dat gebruikers hun coins altijd kunnen inwisselen voor echte dollars.

Er bestaan echter ook andere modellen. Sommige stablecoins, zoals Ethena’s USDe, maken gebruik van geavanceerde handelsstrategieën zoals basis trades, waarbij men inspeelt op prijsverschillen tussen spot- en termijnmarkten. Andere varianten, de zogenaamde algoritmische stablecoins, proberen hun waarde te behouden door het aanbod automatisch aan te passen aan de marktvraag. Maar na de spectaculaire ineenstorting van TerraUSD en het daaraan gekoppelde Luna-token in 2022, waarbij $60 miljard aan waarde verdampte, is het vertrouwen in algoritmische modellen sterk afgenomen.

Tether: grootste speler, grootste risico?

Met een circulatie van meer dan $150 miljard in 2025 is Tether veruit de grootste stablecoin. Maar deze dominantie gaat gepaard met groeiende bezorgdheid. Tether wordt uitgegeven door een bedrijf dat gevestigd is in El Salvador, buiten het bereik van veel westerse toezichthouders. Hoewel Tether inmiddels grotendeels veilige activa aanhoudt in zijn reserves, zitten daar ook risicovollere elementen tussen, zoals Bitcoin en leningen met onderpand.

In 2021 schikte Tether al met Amerikaanse autoriteiten na beschuldigingen dat het jarenlang onjuiste informatie verstrekte over de dekking van zijn reserves. Mocht Tether ervoor kiezen een licentie aan te vragen onder nieuwe Amerikaanse wetgeving, dan zou het onder streng federaal toezicht komen te staan. Tot die tijd blijft het voor veel toezichthouders een zwarte doos.

Politiek en macht: Trump’s betrokkenheid en het USD1-project

De cryptomarkt heeft recent ook een politieke dimensie gekregen. Voormalig president Donald Trump, die zich tijdens zijn herverkiezingscampagne profileerde als “pro-crypto”, is via zijn familiebedrijf World Liberty Financial betrokken geraakt bij de uitgifte van een eigen stablecoin: USD1.

Deze digitale munt is net als andere stablecoins gekoppeld aan de dollar en wordt ondersteund door cash-achtige reserves. In maart 2025 werd USD1 gelanceerd, en in mei werd bekend dat de munt werd gebruikt bij een $2 miljard investering in cryptobeurs Binance door het staatsinvesteringsfonds MGX uit Abu Dhabi.

Deze transactie leidde tot ophef: hoe onafhankelijk kan een stablecoin zijn als deze direct verbonden is aan een politiek leider? Vooral in het licht van de aankomende Amerikaanse wetgeving over stablecoins roept dit vragen op over belangenverstrengeling en transparantie.

World Liberty Financial, uitgever van USD1, mengt zich in de strijd om stablecoins:

Bron: World Liberty Financial

Strengere regels op komst: de Genius Act

Met de toenemende omvang en invloed van stablecoins is de roep om regulering luider dan ooit. Verschillende landen hebben al regelgeving geïntroduceerd: Singapore, Hongkong en de Europese Unie liepen voorop, terwijl het Verenigd Koninkrijk zijn regelgeving in 2026 verwacht af te ronden.

Maar alle ogen zijn gericht op de Verenigde Staten, waar het merendeel van de stablecoins is gebaseerd op de dollar. In juli keurde het Amerikaanse Congres de “Genius Act” goed, die nu wacht op de definitieve ondertekening door president Trump.

De Genius Act beoogt een helder juridisch kader te creëren voor uitgevers van stablecoins. De wet schrijft voor dat reserveactiva transparant en beperkt van aard zijn: liquide en risicoloos. Uitgevers moeten maandelijks door een onafhankelijke partij laten controleren of zij daadwerkelijk voldoende dekking aanhouden. Ook worden zij verplicht om witwaspraktijken actief tegen te gaan, verdachte transacties te melden en activa te kunnen bevriezen op verzoek van justitie.

Voor de cryptosector is de wetgeving zowel een zegen als een uitdaging. Enerzijds kan het de sector eindelijk de institutionele geloofwaardigheid geven waar veel partijen al jaren op hopen. Anderzijds werpt het nieuwe hindernissen op voor bestaande stablecoinuitgevers die nu nog buiten het toezicht opereren.

Illegaal gebruik en witwaspraktijken

Stablecoins worden veelvuldig gebruikt binnen criminele netwerken, juist vanwege hun lage transactiekosten, snelheid en de mogelijkheid om anoniem te blijven. Volgens de Financial Action Task Force (FATF) is het gebruik van stablecoins door criminelen sterk toegenomen. Met name Noord-Koreaanse hackers, drugskartels en extremistische groeperingen maken gebruik van deze digitale valuta om sancties te omzeilen, ransomwarebetalingen te ontvangen of illegale handel te faciliteren.

Uit gegevens over de periode 2020 tot en met 2024 blijkt dat de waarde van cryptotransacties naar illegale adressen in slechts vier jaar tijd bijna vervijfvoudigd is. In 2020 bedroeg het totaal nog $11 miljard, maar dat liep op tot $26,5 miljard in 2021 en piekte op $54,3 miljard in 2022. Ondanks een lichte daling in 2023 naar $46,1 miljard, wordt voor 2024 opnieuw een stijging verwacht met een geschat totaal van $51,3 miljard, waarvan $40,9 miljard al concreet werd vastgesteld. De grootste categorieën zijn oplichting, gestolen fondsen, ransomware en transacties met gesanctioneerde entiteiten.

De Genius Act, die in de VS is aangenomen, probeert dit soort misbruik aan te pakken. Stablecoinuitgevers moeten voortaan voldoen aan strenge eisen, waaronder maandelijkse audits, meldingsplicht van verdachte activiteiten en de mogelijkheid om tegoeden te bevriezen op verzoek van justitie. Daarnaast zijn ze verplicht om hun reserves volledig transparant te maken en uitsluitend veilige activa aan te houden.

Toch blijft de vraag hoe effectief deze wetgeving zal zijn in de praktijk. Veel transacties vinden plaats op gedecentraliseerde platformen of via wallets die buiten het zicht van toezichthouders vallen. Criminelen kunnen hun geldstromen bovendien snel verplaatsen naar landen met soepele regelgeving. Zonder brede internationale samenwerking en technologische handhaving blijft het risico bestaan dat stablecoins onbedoeld uitgroeien tot het 'ruggengraatnetwerk' van digitale financiële criminaliteit.

Illegale crypto-instroom van 2020-2024:

Bron: Chainalysis

Stablecoins als toegangspoort tot traditioneel financieel systeem

Naast de risico’s zijn er ook positieve ontwikkelingen. Grote financiële instellingen zoals BlackRock en Franklin Templeton ontwikkelen tokenized money market funds, digitale versies van traditionele beleggingsproducten die dezelfde stabiliteit als stablecoins bieden maar met extra toezicht.

Ook technologiebedrijven mengen zich in de arena. PayPal lanceerde in 2023 zijn eigen stablecoin, waarmee een brug wordt geslagen tussen traditionele betalingssystemen en digitale munten. Waar Meta’s eerdere poging in 2019 faalde door internationale weerstand, lijkt de sector in 2025 rijper voor serieuze integratie met gevestigde spelers.

Toch zal de verdere integratie van stablecoins in het traditionele financiële systeem afhangen van transparantie, governance en toezicht. De komende maanden zijn daarin cruciaal. De Genius Act kan het fundament leggen voor een gereguleerde, volwassen stablecoinmarkt. Maar het succes zal afhangen van de bereidheid van spelers als Tether om zich onder deze regels te scharen, en van de handhaving door toezichthouders, ongeacht politieke belangen.

Stablecoins bevinden zich op een kruispunt: ze kunnen de belofte inlossen van een nieuw, stabiel digitaal betaalmiddel, maar vormen tegelijk een structureel risico zolang de controle en transparantie achterblijven. Voor beleggers, toezichthouders én politici wordt 2026 het jaar van de waarheid.