Is Tesla nog een koopkans voor beleggers?
- Jelger Sparreboom
- 2 dagen geleden
- 5 minuten om te lezen
In het kort:
Tesla’s wereldwijde verkopen zakken in belangrijke markten, terwijl de waardering recordhoog blijft.
Hogere investeringen leveren geen betere marges op en de modellenlijn oogt steeds ouder.
De toekomst van het aandeel hangt af van beloften rond AI en robotica die nog niet zijn waargemaakt.
Er zijn bedrijven waarvan de beurswaarde meer zegt over het collectieve verlangen van beleggers dan over de harde realiteit van omzet, marges en concurrentie. Tesla is het schoolvoorbeeld van zo’n onderneming. Een bedrijf dat ooit de belofte van elektrische mobiliteit belichaamde, maar inmiddels steeds meer een spiegel is geworden van de hoop dat Elon Musk nogmaals een sector kan hervormen.
Tesla noteert rond een marktkapitalisatie van meer dan een biljoen dollar. Dit is niet alleen een astronomisch bedrag, maar ook een waarde die elk fundament tart. Concurrenten als BYD verkopen meer auto’s, boeken stijgende marktaandelen in kernregio’s en hebben een veel grotere thuismarkt, maar worden slechts gewaardeerd tegen een fractie van Tesla. Waar BYD tegen ongeveer één keer de omzet handelt, is Tesla opgelopen tot waarderingen die doen denken aan een technologiebedrijf met onbeperkte groeipotentie. Het probleem is dat de cijfers allang niet meer in die richting wijzen.
P/S BYD versus TSLA:
Dat Tesla ooit de auto-industrie wakker heeft geschud, is zonder twijfel. Het bedrijf dwong traditionele spelers om in hoog tempo elektrische modellen te ontwikkelen. Musk maakte van de elektrische auto een begeerd statussymbool en legde een nieuwe standaard neer.
Maar de tijd dat Tesla alleen op het veld stond, is voorbij. In Europa zakken de verkopen inmiddels met dubbele cijfers, zelfs op een continent waar stimuleringsbeleid voor elektrische voertuigen breed gedragen is. In India, de markt die Musk zelf als cruciaal presenteerde, bleef het aantal bestellingen steken op een handvol duizenden; een druppel op de gloeiende plaat in een land van anderhalf miljard inwoners.
Beleg je in volatiele groeisectoren zoals tech en zoek je een stabieler fundament voor de lange termijn? Vastgoedfondsen bieden voorspelbare inkomsten en bescherming tegen inflatie. Bekijk hier het actuele overzicht van de beste Nederlandse vastgoedfondsen!
De marges van Tesla krimpen ondertussen gestaag. Hogere kapitaalinvesteringen hebben niet geleid tot een duidelijke verbetering van de winstgevendheid. Integendeel, de brutomarges bewegen rond een laag punt en lijken structureel onder druk te staan. De balans laat een groei zien van vorderingen terwijl de omzet sinds 2023 nagenoeg vlak ligt rond 90 miljard dollar. Het is zoeken naar een positief trendmatig cijfer.
Brutowinstmarge Tesla:
Daarbij komt dat de modellenlijn van Tesla inmiddels tekenen van veroudering vertoont. Terwijl concurrenten met frisse ontwerpen en nieuwe prijspunten de markt bestormen, lijkt Tesla gevangen in een soort herhaling. Het vernieuwen van het gamma verloopt traag, en juist in de sector van kapitaalintensieve productie kan dat dodelijk zijn.
Toch hangt de waarde van het bedrijf niet af van auto’s. Althans, niet volgens de beurs. De marktkapitalisatie suggereert dat beleggers Tesla zien als de toekomstige winnaar in robotica, kunstmatige intelligentie en autonome mobiliteit. Maar hoe reëel is dat beeld?
Het is hier dat de kern van Tesla’s risico zichtbaar wordt: de bijna totale afhankelijkheid van één man. Zonder Elon Musk lijkt het bedrijf vooral een autofabrikant die marktaandeel verliest en marges ziet dalen. Met Musk krijgt Tesla echter een waardering die gelijkstaat aan het leiderschap in nog niet bestaande markten. Dat is een merkwaardige asymmetrie.
Het beloningspakket dat onlangs is goedgekeurd, spreekt boekdelen. Musk kan tot duizend miljard dollar ontvangen; grofweg gelijk aan de huidige beurswaarde, als bepaalde mijlpalen worden gehaald. Mijlpalen die vereisen dat Tesla zich niet alleen staande houdt in de auto-industrie, maar tegelijkertijd nieuwe sectoren domineert: humanoïde robots, kunstmatige intelligentie, autonome systemen. Kortom, gebieden waar de technologische en economische uitkomsten volstrekt onvoorspelbaar zijn.
Beleggers reageerden enthousiast toen Musk voor een miljard dollar aan aandelen bijkocht. De koers sprong met zes procent omhoog, goed voor tachtig miljard dollar extra beurswaarde. Maar relativeren we dit bedrag, dan gaat het slechts om een kleine 0,4 procent extra belang in een al gigantische positie. Voor een gewone belegger zou dit gelijkstaan aan het bijstorten van enkele tientjes in een portefeuille van tienduizenden euro’s. Toch was de markt euforisch, alsof Musk hiermee zijn volledige toekomst opnieuw aan Tesla had verbonden.
Koerswinst na aankop musk:
Het probleem is dat deze afhankelijkheid van Musk niet alleen een bron van inspiratie, maar ook van instabiliteit is. Zijn aandacht is verdeeld over bedrijven als SpaceX, Neuralink, The Boring Company en zijn persoonlijke politieke en technologische projecten. Voor Tesla-aandeelhouders betekent dit dat hun investering onderhevig is aan de grillen van een ondernemer die al lang de luxe heeft om alles te kunnen verliezen zonder dat zijn persoonlijke rijkdom wezenlijk in gevaar komt. Kunnen beleggers datzelfde zeggen?
De risico’s van dit ‘key man risk’ zijn evident. Mocht Musk om welke reden dan ook minder tijd, energie of visie in Tesla steken, dan blijft er een fabrikant over die qua fundamenten niet beter presteert dan concurrenten die voor een fractie van de prijs verhandeld worden. Het bedrijf kan best decennia overleven, maar de huidige waardering kan dat niet zonder toekomstige verbetering.
Voor de toekomst doet Tesla vooral een beroep op het onbekende. Meer autonomie in transport? Zeker. Meer elektrificatie? Onvermijdelijk. Maar wie daar de winnaar van zal zijn en hoe de verdienmodellen eruitzien, valt niet te voorspellen. Het vergelijken van Tesla met de auto-industrie van honderd jaar geleden is veelzeggend: toen de auto doorbrak, waren er honderden fabrikanten. Slechts een handvol overleefde.
Het idee dat Tesla naast auto’s ook robots zal produceren die menselijke arbeid vervangen, klinkt visionair, maar is omgeven met onzekerheden. De synergie tussen een autofabrikant en een robotproducent is flinterdun. En in kunstmatige intelligentie beschikt Tesla niet over meer dan een CEO die ook een AI-bedrijf bezit. Dat is nauwelijks een competitief voordeel.
De waardering is ondertussen buitensporig. Tesla’s ondernemingswaarde overstijgt die van Toyota, BYD, Volkswagen en Ferrari samen en daarbovenop nog een paar honderd miljard extra. De vrije kasstroom wordt gewaardeerd tegen meer dan honderd keer, een opbrengst van minder dan één procent. De koers-winstverhoudingen zweven rond de 300. Dit is geen realistische afspiegeling van een producent met stagnerende omzet en dalende marges. Het is een gok op een tweede wonder.
Elke belegger die Tesla koopt, koopt tegelijk niet iets anders. Het is precies die opportuniteitskost die de absurditeit van de waardering onderstreept. Voor dezelfde biljoen kan men een bedrijf als Berkshire Hathaway krijgen: met honderden miljarden in staatsobligaties, een dominante positie in nutsbedrijven, een van de grootste spoorwegen van de VS en belangen in Apple, Chevron en American Express. Een verzameling die jaarlijks vijftig tot zestig miljard winst oplevert, tien keer zoveel als Tesla.
Of neem Nvidia, met tientallen miljarden winst in een enkel kwartaal. Dat bedrijf wordt gewaardeerd tegen niveaus die nog altijd lager zijn dan de vergezichten die Tesla moet waarmaken om in de buurt te komen van een acht biljoen dollar beurswaarde, het doel dat Musk’s nieuwe beloningspakket suggereert.
De essentie is simpel: Tesla’s koers weerspiegelt een geloof, niet een verdienmodel. En geloof is in de financiële wereld een hachelijke basis.
Tesla heeft bewezen dat het een sector kan opschudden. Dat het gevestigde orde kan uitdagen en consumenten kan inspireren. Maar de tijden van ongebreideld optimisme zijn voorbij. De markt voor elektrische auto’s is volwassen geworden, de concurrentie hevig, de marges dalend. De waardering van Tesla berust niet langer op feiten, maar op verwachtingen van een tweede industriële revolutie.
