Europa bezit nu meer van de wereld dan ooit, wat betekent dat?
- J. van den Poll
- 54 minuten geleden
- 4 minuten om te lezen
In het kort:
• De EU bezit nu €9 309 miljard aan buitenlandse investeringen, iets meer dan vorig jaar.
• Buitenlandse investeerders bezitten samen €7 038 miljard in de EU, een lichte daling.
• Daardoor steeg de netto-positie van de EU met 16,5% tot €2 271 miljard.
Achter al die miljarden die geïnvesteerd worden gaat een verhaal schuil over economische macht, vertrouwen en verwevenheid. Want €2 271 miljard, dat is niet zomaar een cijfer, dat is het saldo van alles wat Europa bezit in de wereld, min wat de wereld in Europa bezit. En dat saldo vertelt iets essentieels: Europa is per saldo eigenaar van een flink stuk van de mondiale economie.
FDI, of Foreign Direct Investment, lijkt een technische term, maar het is eigenlijk een verhaal over eigendom en invloed. Wanneer Europese bedrijven investeren in het buitenland, kopen ze niet alleen aandelen; ze bouwen relaties, openen dochterondernemingen, financieren innovatie en nemen een plek in op wereldmarkten. En buitenlandse bedrijven doen precies hetzelfde binnen de EU.
De zogeheten de FDI-posities, geven een momentopname van dat eigendom. Ze laten zien hoeveel er op 31 december 2024 stond: niet de nieuwe investeringen van het jaar, maar de totale waarde van alle belangen, deelnemingen en leningen die in de loop der tijd zijn opgebouwd.
Aandeel van FDI stocks gehouden door EU in de rest van de wereld, 2024
Dat de netto-positie van de EU is opgelopen tot €2 271 miljard betekent dat Europese ondernemingen samen ruim tweeduizend miljard euro méér bezitten in het buitenland dan andersom. Voor gewone mensen klinkt dat abstract, maar het vertaalt zich naar tastbare effecten: meer buitenlandse winsten die naar Europa terugvloeien, meer dividendinkomsten, en een steviger financiële buffer als de wereldeconomie wat minder loopt.
Wat deze stijging van 16,5% zo interessant maakt, is dat ze niet uitsluitend voortkomt uit nieuwe investeringen. Een groot deel heeft te maken met waarderingseffecten: de wisselkoersen, de beurskoersen, en de winsten die buitenlandse dochters inhouden. Soms wordt een Europese investering simpelweg meer waard omdat de dollar sterker staat of omdat een Amerikaanse dochter winst maakt maar die niet uitkeert. Zo groeit de FDI-positie zonder dat er één extra euro is overgemaakt.
Een belangrijk hoofdstuk in dit verhaal draait om de SPE’s, de Special Purpose Entities. Dat zijn doorstroomvennootschappen of holdings, vaak zonder fabrieken of werknemers, maar met miljarden op papier. Ongeveer 29% van de Europese buitenlandse investeringen loopt via zulke SPE’s, en omgekeerd 34% van de buitenlandse investeringen in de EU. Dat betekent dat een aanzienlijk deel van de geldstromen niet langs fabrieken of kantoren gaat, maar via fiscale en financiële routes. Landen als Nederland, Luxemburg en Ierland spelen hierin een grote rol; ze fungeren als knooppunten waar kapitaal doorheen stroomt, niet noodzakelijk waar het wordt verdiend.
Kijk je naar de belangrijkste partners, dan springen vooral de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk eruit. Europese bedrijven hebben ongeveer €2 673 miljard aan investeringen in de VS en €1 813 miljard in het VK. Daarna volgen Zwitserland met €782 miljard, Brazilië met €279 miljard, en Singapore met €252 miljard. In omgekeerde richting zijn de VS goed voor €2 180 miljard aan investeringen in de EU, het VK voor €1 228 miljard, Zwitserland voor €633 miljard, de Kaaimaneilanden voor €352 miljard en Singapore voor €275 miljard.
Aandeel van FDI stocks gehouden door rest van de wereld in de EU, 2024
Die cijfers laten zien dat de economische relatie tussen de EU en de Engelstalige wereld uitzonderlijk hecht is. Europa en de VS zijn elkaars grootste investeerders; geld, kennis en bedrijven lopen dwars door elkaar. Tegelijk weerspiegelt de zichtbaarheid van financiële centra zoals Bermuda of de Kaaimaneilanden dat veel van die geldstromen via complexe bedrijfsstructuren lopen.
Voor de Europese economie betekent een hogere netto-positie van ruim €2 000 miljard meer financiële veerkracht. De opbrengsten uit die buitenlandse belangen zorgen voor stabielere inkomsten en meer kapitaal dat terugvloeit naar Europese bedrijven. Tegelijk brengt het concentratierisico’s met zich mee: als de Amerikaanse rente stijgt of als het Britse belastingklimaat verandert, voelt Europa dat meteen in zijn portemonnee.
Beleidsmakers moeten daarom voorzichtig zijn met hoe ze FDI-cijfers interpreteren. Ze tonen niet alleen waar bedrijven produceren of werkgelegenheid scheppen, maar ook hoe kapitaalstromen worden gestructureerd. De cijfers zeggen dus evenveel over financiële strategie als over economische activiteit.
Toch blijft het indrukwekkend. Achter deze miljardenbalansen schuilt een Europa dat diep verweven is met de wereld. Een continent dat investeert, bezit en invloed uitoefent. De cijfers van 2024 tonen een financieel volwassen Europa dat niet alleen handel drijft, maar ook eigenaar is, in dollars, ponden en euro’s, van Boston tot Singapore.
Eén blik op de cijfers in miljarden euro
Kortom, de Europese Unie bezit nu ruim €2 270 miljard meer in de wereld dan de wereld in Europa, een groei die laat zien hoe sterk de Europese economische positie is, niet alleen in cijfers maar ook in vertrouwen.
De internationale verwevenheid uit deze FDI-cijfers heeft een directe vertaling voor particuliere beleggers: rendement wordt bepaald door spreiding én door het laag houden van frictiekosten. Wie wereldwijd belegt in dollars en ponden, ziet vooral valutakosten en uitvoeringsprijzen terug in het nettoresultaat.
MEXEM is door Brokerskiezen.nl uitgeroepen tot beste allround broker van 2025. Beleggers handelen er met 0,005% valutakosten, tegenover 0,25% bij DEGIRO en SAXO Bank; dat verschil kan voor de gemiddelde belegger oplopen tot honderden tot duizenden euro per jaar. Daarmee geldt MEXEM voor veel beleggers als de meest complete keuze voor wie lage kosten en internationale spreiding belangrijk vindt.
