Deze veelgemaakte beleggingsfouten kosten veel geld
In het kort:
Beleggen wordt sterk beïnvloed door psychologische valkuilen zoals overconfidence bias, kuddegedrag en angst om te verliezen, die allemaal het rendement kunnen drukken.
Door je bewust te zijn van deze psychologische neigingen en een weloverwogen plan te hebben, kunnen beleggers emotionele beslissingen vermijden en meer rationele, winstgevende keuzes maken.
Fouten maken is een normaal onderdeel van het beleggingsproces, maar door ervan te leren en te groeien, kan men op de lange termijn een hoger rendement behalen.
‘Beleggen bestaat voor 5% uit intelligentie en voor 95% uit psychologie’. Dit zijn de woorden van de beste belegger ter wereld, Warren Buffett. Beleggen is in feiten een test hoe goed je rustig kan blijven zitten en nadenken terwijl je emoties je verleiden om het verkeerde te doen. Nu vraag je je wellicht af: wat is dan het verkeerde om te doen? Een berucht voorbeeld hiervan is de natuurlijke emotionele drang om in dalende markten met veel angst je aandelen van hand te willen doen. Deze emotionele reactie is vrijwel altijd terug te zien bij grote crises, zoals de bankencrisis in 2008 of de coronacrash in 2020. Uiteindelijk is het verkopen in zo’n dalende markt bijna altijd de verkeerde keuze.
Een van de redenen waarom particuliere beleggers het zo slecht doen in verhouding tot het marktgemiddelde is het feit dat zoveel beleggers in de psychologische valkuilen trappen die ze gaandeweg tegenkomen. Psychologie speelt een significante rol in het rendement dat uiteindelijk wordt behaald door beleggers. Door te handelen op basis van emoties verliezen beleggers handen vol geld en wordt er veel geld misgelopen.
In dit artikel bespreken we enkele van de belangrijkste psychologische valkuilen die beleggers waarschijnlijk zullen tegenkomen en geven we je een aantal tips mee om deze te vermijden. Op deze manier kun jij op een rationele manier op lange termijn een mooi bedrag bij elkaar beleggen.
Overconfidence bias / zelfoverschatting
Een groot ego is dodelijk voor je rendement. Veel beleggers hebben de neiging om zichzelf te overschatten en hebben daarmee meer vertrouwen in hun beleggingsbeslissingen dan gerechtvaardigd is op basis van hun kennis en ervaring. Deze overmoed kan ertoe leiden dat beleggers te veel risico nemen en zich niet goed voorbereiden op mogelijke risico’s en daarmee (grote) verliezen. Een goed voorbeeld is de tendens van veel beleggers om te denken dat ze de markt kunnen timen, terwijl uitgebreid onderzoek heeft aangetoond dat dit op consistente basis vrijwel onmogelijk is voor iedere individu.
Vrijwel altijd leidt een overconfidence bias op lange termijn daarom tot verliezen. Het kan enkele keren goed gaan, maar uiteindelijk zal het fout gaan, omdat er beslissingen worden genomen op basis van onjuiste fundamentele informatie (de belegger heeft immers meer vertrouwen dan gerechtvaardigd is). Beleggen met zelfoverschatting brengt daarom hoge risico’s met zich mee, omdat de belegger zich niet bewust is van alle informatie die daadwerkelijk nodig is om een correcte beslissing te kunnen nemen. Een aantal voorbeelden van hoge risico beslissingen zijn: te weinig spreiden, het kopen van slechte bedrijven, het proberen te timen van de markt en veel korte termijn handelen.
Het vermijden van een overconfidence bias kan moeilijk zijn, omdat veel beleggers het in eerste instantie niet in de gaten hebben. Toch is het zeker mogelijk wanneer je een structureel eerlijk naar jezelf bent en je vaardigheden zo nuchter mogelijk inschat. Wanneer je nog onvoldoende kennis hebt over het selecteren van aandelen, is het niet verstandig om je geld in individuele aandelen te gaan beleggen. Neem daarom beslissingen op basis van de vaardigheden die je hebt en laat je niet leiden door je ego. Wanneer je dit wel doet, dan zal het je waarschijnlijk een hoop geld gaan kosten.
De kudde volgen
De kudde volgen is een psychologische valkuil die in tegenstelling staat tot de overconfidence bias. Bij deze bias gaat het namelijk om de neiging van beleggers om de keuzes van anderen te volgen omdat ze denken dat anderen meer kennis of informatie hebben dan zijzelf en het daarom veiliger is om dezelfde beleggingen te doen als anderen. In extreme situaties kan kuddegedrag zelfs leiden tot bubbels en grote crashes.
Net als bij de overconfidence bias zal kuddegedrag leiden tot onnodig hoge risico’s in het beleggingsproces. Je neemt immer beslissingen zonder daarvoor echt een goede fundamentele basis te hebben. Je hebt niet voldoende eigen onderzoek gedaan, maar lift mee op de kennis van de massa. Helaas behalen particuliere beleggers doorgaans dramatische beleggers, dus erg verstandig is dit gewoonlijk niet.
De belangrijkste remedie tegen deze valkuil is simpel: blijf altijd nuchter en onafhankelijk nadenken en doe gedegen eigen onderzoek. Volg niet klakkeloos allerlei beleggingsadviezen, maar kijk zorgvuldig naar je eigen beleggingen en trek je eigen conclusies op basis van fundamentele gegevens. Meningen en adviezen van andere kunnen helpen, maar mogen nooit de uiteindelijke kracht achter een beslissing zijn.
Angst om te verliezen (Loss Aversion)
Een angst om te verliezen klinkt in eerste instantie helemaal niet raar. Wie wilt er nou immers geld verliezen? Echter kan een loss aversion tot hele nare situaties leiden voor beleggers. Loss aversion is een psychologische neiging waarbij mensen meer waarde hechten aan het vermijden van verlies dan aan het realiseren van winst. Bij beleggen kan deze bias ertoe leiden dat beleggers te lang vasthouden aan verlieslijdende beleggingen in de hoop dat de waarde weer zal stijgen, terwijl ze winstgevende beleggingen te snel verkopen uit angst voor toekomstige verliezen.
Dit gedrag kan leiden tot een suboptimale beleggingsportefeuille, waarbij beleggers vasthouden aan slechte beleggingen in de hoop hun verliezen goed te maken, terwijl ze niet volledig profiteren van de winstgevende beleggingen. Dit kan uitlopen op gemiste kansen om winsten te maken en resulteert daarmee in een lager rendement op de lange termijn. Topbelegger Peter Lynch sprak hierover: “Selling your winners and holding your losers is like cutting the flowers and watering the weeds.” Deze quote beschrijft exact het gevolg van een loss aversion bias.
Om een loss aversion bias te overwinnen, is het belangrijk om een plan te hebben en je daaraan te houden. Stel voor jezelf vast wanneer je een aandeel koopt- en/of verkoopt en doe dat dan ook. Laat je niet leiden door je emoties. Het is bovendien belangrijk om te onthouden dat beleggingen risico's met zich meebrengen en dat verliezen onvermijdelijk zijn. Door een plan te hebben dat rekening houdt met deze risico's en door het bepalen van een exit-strategie bij eventuele verliezen kan je als belegger voorkomen dat je emotioneel wordt beïnvloed en vasthoudt aan verlieslijdende beleggingen. Het is ook belangrijk om te onthouden dat winstgevende beleggingen op de lange termijn het belangrijkst zijn en verantwoordelijk zijn voor een groot deel van het totale rendement. Focus daarom ook op de rendementen in plaats van slechts op de verliezen. Door deze mindset kan je als belegger een evenwichtige portefeuille samenstellen en onnodige verliezen voorkomen.
Anchoring Bias
Dit is waarschijnlijk de onbekendste valkuil van het artikel, maar zeker niet de minst gevaarlijke. Anchoring bias bij beleggen verwijst naar de neiging van beleggers om zich te laten beïnvloeden door een eerste stukje informatie (het anker) bij het nemen van latere beleggingsbeslissingen. Dit kan leiden tot een vertekend beeld van de werkelijke waarde van een belegging, omdat beleggers te veel waarde hechten aan het eerste stukje informatie dat ze ontvangen en andere belangrijke factoren over het hoofd kunnen zien.
Een voorbeeld van anchoring bias in het beleggingsproces is wanneer je besluit om een aandeel te kopen, simpelweg omdat de aandelenkoers al een tijdje aan het stijgen is en je verwacht dat de prijs nog verder zal stijgen. Dit is een voorbeeld van een anker, omdat de huidige prijs gebruikt word als referentiepunt om toekomstige prijsbewegingen te voorspellen. In werkelijkheid kan de waarde van het aandeel echter afwijken van de huidige prijs en kan het gevaarlijk zijn om een beleggingsbeslissing te baseren op alleen dit ene stukje informatie.
Om een anchoring bias te voorkomen, is het belangrijk om verschillende bronnen van informatie te raadplegen, objectieve analyses uit te voeren en beslissingen te nemen op basis van gedegen onderzoek. Het kan ook helpen om een plan op te stellen, zodat je niet te veel wordt beïnvloed door de emoties van het moment en niet blijft hangen op één stukje informatie.
Conclusie: Fouten maken hoort bij beleggen
Fouten maken is een onvermijdelijk onderdeel van beleggen en is een normaal proces in het leerproces van beleggen. Zelfs de meest ervaren beleggers maken fouten en het is onmogelijk om elke beleggingsbeslissing correct te maken. Het belangrijkste is om te leren van de gemaakte fouten en deze te gebruiken als leermomenten om in de toekomst betere beslissingen te nemen.
Kortom, fouten maken hoort bij het proces van beleggen en het is belangrijk om ze te zien als kansen om te leren en te groeien als belegger. Door te leren van je fouten kun je je kansen op een hoger rendement aanzienlijk vergroten en daarmee je vermogen exponentieel laten groeien.
Heb je vragen of opmerkingen? Stuur een e-mail naar Michiel@debelegger.nl
Comentarios