VISA en Mastercard aandelen verliezen ineens miljarden aan beurswaarde

Jelger Sparreboom
21 uur geleden
5 minuten om te lezen

In het kort:

Amazon en Walmart verkennen betalingen via eigen stablecoins om creditcardkosten te omzeilen.
Visa en Mastercard verliezen miljarden aan beurswaarde na zorgen over disruptie.
Analisten zien vooral hype: stablecoins kampen met grote drempels voor massale adoptie.

Op vrijdag verloor Visa circa 5% van zijn beurswaarde, terwijl Mastercard meer dan 4% daalde. Aanleiding: een artikel in de Wall Street Journal waarin staat dat Amazon en Walmart onderzoeken of ze hun eigen stablecoins kunnen gebruiken of uitgeven als betaalmiddel. De reactie van de beurs was snel, maar was het ook terecht? En wat betekent deze ontwikkeling voor de toekomst van traditionele betaalnetwerken?

Koersdaling Visa en Mastercard:

Stablecoins in retail

Retailreuzen als Amazon en Walmart verwerken gezamenlijk voor biljoenen dollars aan betalingen per jaar. Als zij overstappen op stablecoins, digitale munten die zijn gekoppeld aan bijvoorbeeld de Amerikaanse dollar, dan lijkt dat op het eerste gezicht een directe bedreiging voor de verdienmodellen van Visa en Mastercard. Deze netwerken ontvangen immers een percentage van elke transactie, ook wel interchange fees genoemd. Volgens schattingen gaat het om 2–3% per transactie, waarvan een klein deel (circa 0,1–0,2%) daadwerkelijk naar Visa en Mastercard gaat. Toch, bij dergelijke volumes kan zelfs dat ‘kleine’ percentage miljarden opleveren.

Waarom zouden Amazon en Walmart dit willen? Kort gezegd: kostenbesparing. Door gebruik te maken van blockchaintechnologie kunnen transacties goedkoper en sneller verlopen, zonder tussenkomst van creditcardmaatschappijen of banken. “Het zou miljarden aan kosten kunnen besparen,” aldus analisten die door de Wall Street Journal werden geraadpleegd.

Wat zijn stablecoins precies?

Stablecoins zijn een relatief jonge klasse binnen het cryptodomein. In tegenstelling tot bijvoorbeeld Bitcoin of Ethereum, zijn ze gekoppeld aan een onderliggende waarde, doorgaans de Amerikaanse dollar, waardoor hun koers stabiel blijft. Dit maakt ze aantrekkelijk voor betalingen, vooral in markten met hoge inflatie of instabiele valuta, zoals delen van Latijns-Amerika en Afrika. Maar ook in de VS en Europa groeit de belangstelling.

Volgens Nic Puckrin, crypto-analist en oprichter van Coin Bureau:

“Stablecoins worden steeds vaker gebruikt voor grensoverschrijdende betalingen en als bescherming tegen monetaire instabiliteit. De toepassingen nemen snel toe.”

De GENIUS Act

Belangrijk om te vermelden is de recente vooruitgang van de GENIUS Act in de Amerikaanse Senaat. Deze wet beoogt de uitgifte van stablecoins te reguleren en banken en bedrijven duidelijke kaders te geven. De markt van stablecoins bedraagt inmiddels meer dan $238 miljard (bron: CoinDesk), en de wet zou institutionele toetreding vereenvoudigen.

Senator Bill Hagerty, initiatiefnemer van de wet, gaf aan: “Zonder regulering zal innovatie op het gebied van stablecoins zich buiten de VS voltrekken. We moeten nu handelen.”

De wet is niet onomstreden. Critici vrezen dat de decentralisatie, een kernwaarde van crypto, onder druk komt te staan. Senator Jeff Merkley waarschuwde zelfs voor mogelijke corruptie: “Er ontbreken essentiële waarborgen in de wet om belangenverstrengeling te voorkomen.”

Toch wijst veel erop dat een gereguleerd stablecoinlandschap dichterbij komt, wat het speelveld aanzienlijk zou kunnen veranderen, ook voor bedrijven als Visa en Mastercard.

Hoe werken Visa en Mastercard eigenlijk?

Wie denkt dat Visa en Mastercard alleen “creditkaartjes drukken”, begrijpt het fundament van hun businessmodel onvoldoende. Beide bedrijven functioneren als netwerk, zij faciliteren de verbinding tussen vijf partijen in elke transactie:

De bank van de consument (issuer)
De consument zelf
De kaartnetwerken (Visa/Mastercard)
De retailer (merchant)
De bank van de retailer (acquirer)

De kracht van deze infrastructuur zit in het netwerk-effect. Alle partijen zijn op elkaar afgestemd en het systeem is sinds de jaren ‘70 geleidelijk opgebouwd. De stabiliteit, interoperabiliteit en betrouwbaarheid maken het voor consumenten aantrekkelijk om vast te houden aan hun kaart: vaak mét voordelen als cashback of punten.

Maar uiteindelijk ligt de kracht altijd bij de consument. Wat is hun incentive om over te stappen op stablecoins? De consument krijgt nu zo'n 4% cashback per transactie, zijn ze bereid dat op te geven voor een onbekende digitale cryptomunt van Amazon? De klant heeft geen directe reden om over te stappen, tenzij er significante voordelen worden geboden.

Maar wat zouden die voordelen moeten zijn? Cashback, bijvoorbeeld, stel dat Amazon zijn eigen stablecoin lanceert en 4% cashback aanbiedt om te concurreren met Visa en Mastercard, dan verdwijnt precies het kostenvoordeel dat stablecoins aantrekkelijk maakt voor retailers. Want die cashback moet ergens vandaan komen, en tenzij Amazon bereid is dat zelf te subsidiëren, eindigt men opnieuw bij een situatie waarin de merchant betaalt om de klant te belonen: precies wat men via stablecoins wilde vermijden. Daarmee creëert men in feite een alternatief systeem dat dezelfde economische last met zich meebrengt.

Technische en psychologische drempels

De implementatie van stablecoins in consumententransacties is niet eenvoudig. Niet alleen vanwege regelgeving, maar ook vanwege praktische bezwaren:

Adoptie door consumenten: De meeste gebruikers zijn gewend aan hun bestaande creditcards of betaalpassen, met voordelen, gebruiksgemak en fraudepreventie.
Vertrouwen: Wie is aansprakelijk bij een fout of frauduleuze betaling? Is dat Amazon? De stablecoin-uitgever? Of een derde partij?
Educatie: Het begrip ‘stablecoin’ is voor velen nog onbekend terrein, zeker buiten de bubbel van beleggers.

Het is niet de eerste keer dat deze dreiging opduikt

De dreiging van “crypto disruptie” is niet nieuw. In 2022 voorspelde techinvesteerder Chamath Palihapitiya nog dat Visa en Mastercard de grote verliezers van het jaar zouden worden. Hij sprak van “de meest winstgevende spread trade van zijn leven”: short gaan op creditcards, long op crypto. Het tegenovergestelde gebeurde. De aandelen van Visa en Mastercard stegen sindsdien harder dan de S&P 500.

Die voorspelling staat inmiddels symbool voor een reeks misvattingen over het gemak waarmee gevestigde financiële infrastructuur te vervangen zou zijn. Zoals Oppenheimer-analist Owen Lau opmerkt: “Er is nog een lange weg te gaan voor consumentengedrag zich aanpast aan stablecoins: maar de richting is duidelijk.”

“A solution looking for a problem”

Volgens Bernstein-analist Harshita Rawat zijn stablecoins in retailtransacties vooral een oplossing op zoek naar een probleem:“In de meeste ontwikkelde markten zijn traditionele betaalmethodes al snel, veilig en relatief goedkoop. De product-markt-fit voor stablecoins ontbreekt voor nu.”

De echte potentie van stablecoins ligt volgens haar in:

Cross-border B2B-betalingen
Emerging markets met valutavolatiliteit
Treasury/cash management oplossingen

Shopify en PayPal als voortrekkers

Toch zien we al eerste implementaties. Shopify kondigde onlangs aan dat merchants betalingen in USDC kunnen accepteren. PayPal lanceerde vorig jaar zijn eigen stablecoin (PYUSD), maar tot dusver is het gebruik beperkt. De adoptie stokt, mede door een gebrek aan urgentie bij consumenten en bedrijven om de status quo te verlaten.

Visa en Mastercard zijn niet naïef

Ook Visa en Mastercard zitten niet stil. Visa werkt al jaren aan crypto-integraties, onder meer met Circle (USDC), Crypto.com en diverse wallets. Mastercard lanceerde recent nog een pilot met blockchaingebaseerde B2B-betalingen. Het zijn techbedrijven in financiële vermomming, met grote budgetten voor innovatie.

Hun kracht zit bovendien in distributie: miljarden kaarten, miljoenen aangesloten merchants en een wereldwijd ecosysteem. Zelfs als stablecoins terrein winnen, zullen deze bestaande netwerken waarschijnlijk de infrastructuur leveren. Denk aan interoperabiliteit, fraude-afhandeling, klantenservice, wet- en regelgeving. Visa zal waarschijnlijk eerder het ‘railsysteem’ zijn waarop stablecoins rijden, dan een bedrijf dat wordt vervangen.

Nu Visa en Mastercard aandelen kopen?

Wat betreft waardering: zowel Visa als Mastercard noteren momenteel rond hun historisch gemiddelde koers-winstverhouding van rond de 35-40. Geen koopje, maar waarschijnlijk ook niet overgewaardeerd. Visa’s transaction volume groeit met circa 8% per jaar, Mastercard’s winst per aandeel zelfs met 15–17%. Vergelijk dat met de S&P 500, waar 10% EPS-groei als bovengemiddeld geldt.

P/E-GAAP Mastercard en Visa:

Met andere woorden: beide bedrijven combineren een sterke competitieve positie, secular growth, en aantrekkelijke winstgevendheid. De brutowinstmarge ligt bijna op 100%!

Brutowinstmarge van Visa en Mastercard

Conclusie

Bull case: Visa en Mastercard beschikken over decennialange netwerkeffecten, miljoenen aangesloten merchants en miljarden kaarten in omloop. Als Stablecoins überhaupt een rol gaan spelen innoveren ze actief mee met blockchain en crypto, en behouden hun rol als infrastructuurleverancier. Zoals Wells Fargo stelt: “Stablecoins staan voor veel hindernissen voordat ze creditcards kunnen vervangen.”

Bear case: Grote retailers als Amazon en Walmart willen miljarden besparen door traditionele betaalnetwerken te omzeilen. Stablecoins, vooral bij gunstige regulering via de GENIUS Act, bieden snellere, goedkopere transacties en kunnen de rol van kaartnetwerken uithollen, zeker als consumentengedrag omslaat.