Beleggers opgelet: aandelen gaan crashen

In het kort:

• De S&P 500 kreeg sinds 1870 te maken met 19 crashes van minimaal 20%, gemiddeld één per acht jaar.

• Correcties van 10% tot 19% komen gemiddeld eens per 1 à 2 jaar voor, en zijn structureel onderdeel van marktcycli.

• Beleggers die blijven zitten, een strategie hanteren en bij voorkeur tijdens dalingen investeren, komen vrijwel altijd sterker uit een crash.

Het is een gedachte die beleggers liever verdringen, vooral wanneer de beurzen gestaag stijgen en het vertrouwen hoog is: er komt weer een crash. Niet vandaag, misschien ook niet morgen, maar vroeg of laat slaat de markt om. En dan niet met een paar procent, maar een echte daling van twintig procent of meer. De vraag is niet óf het gebeurt, maar wanneer.

Wie denkt dat dit slechts een theoretisch risico is, hoeft alleen naar de recente geschiedenis te kijken. In 2022 zorgden inflatie, rentestijgingen en de oorlog in Oekraïne voor scherpe verliezen op vrijwel alle wereldbeurzen. Nauwelijks hersteld daarvan leidde het oplopende handelsconflict rond importtarieven in 2024, inclusief nieuwe heffingen tussen de VS en grote economieën, opnieuw tot een correctie. Indexen zoals de S&P 500 en Nasdaq gaven in enkele weken hun jaarwinst prijs. Wat begon als economisch beleid werd al snel een mondiale risicofactor.

De recente beurscrash, naar aanleiding van de handelstarieven van Trump:

Bron: Tradingview

En dit soort bewegingen zijn allesbehalve zeldzaam. Sinds 1870 zijn er negentien officiële beurscrashes geweest waarbij de markt met minstens twintig procent daalde. Maar nog veel vaker, gemiddeld eens per 1 à 2 jaar, zien we correcties van tien tot negentien procent. Die worden zelden historisch genoemd, maar zijn niet minder relevant, zeker niet voor beleggers die hun gedrag laten bepalen door korte termijn schommelingen.

Correcties en crashes zijn geen afwijkingen van de norm. Ze zijn de norm. En toch worden ze telkens opnieuw ervaren als onverwachte schokken. Het is dus niet de vraag of, maar wanneer. Als belegger moet je hiervoor goed voorbereid zijn.

Van dip tot drama, hoe diep de markt werkelijk kan zakken

Niet elke correctie groeit uit tot een ramp, maar elke ramp begint wel met een correctie. Sommige beursdalingen zijn nauwelijks meer dan rimpelingen. Andere worden historische mijlpalen die het sentiment van een hele generatie bepalen.

De crash van 1929, die uitmondde in de Grote Depressie, blijft het meest extreme voorbeeld. De S&P 500 verloor 79 procent van zijn waarde. Het herstel duurde meer dan vier jaar, terwijl de economische gevolgen decennialang voelbaar bleven. De financiële crisis van 2008 is een recenter voorbeeld: banken wankelden, het vertrouwen in het systeem verdampte en de beurs kelderde met 56 procent. Pas in 2013 keerde de markt terug naar het niveau van voor de crisis.

Tussen 2000 en 2012 vond geen één crash plaats, maar twee. Eerst door het barsten van de dotcomzeepbel, daarna door de huizenmarktcrisis. Samen zorgden zij voor het Verloren Decennium, een beurs die dertien jaar lang vrijwel niets opleverde.

Tussen 2000 en 2012 bleef de beurs vlak:

Bron: Tradingview

Daartegenover staan crashes zoals die in maart 2020. De coronapandemie leidde tot een wereldwijde lockdown en een plotselinge beursdaling van bijna twintig procent. Maar het herstel kwam even snel als de paniek, binnen vier maanden waren de verliezen volledig weggewerkt. Het toont hoe onvoorspelbaar het tempo van herstel kan zijn. Een crash hoeft niet lang te duren om destructief te zijn, en niet elke diepe val vraagt jaren van herstel.

Voor beleggers die hun portefeuille willen verbreden buiten de hectiek van groeiaandelen, bieden vastgoedfondsen een aantrekkelijk alternatief. Ze zorgen voor meer balans en kunnen bescherming bieden tegen inflatie. Hier vind je de beste Nederlandse vastgoedfondsen in 2025!

Beste vastgoedfondsen in 2025

Precies die onvoorspelbaarheid maakt marktdalingen zo moeilijk te interpreteren. Wat begint als een correctie van tien procent kan uitgroeien tot een langdurige crisis, maar even vaak volgt er snel herstel. Wie het verschil pas leert herkennen wanneer het te laat is, verliest niet alleen geld, maar vooral controle.

Hoe beleggers zichzelf verliezen in voorspelbare paniek

Elke correctie roept reflexen op. In tijden van stijging groeit het vertrouwen. Beleggers nemen meer risico, concentreren zich op populaire sectoren, en gaan ervan uit dat de trend aanhoudt. Maar zodra de markt keert, ontstaat twijfel. En wanneer die twijfel ontaardt in angst, neemt de massa afscheid van haar strategie.

De cijfers laten zien dat dit precies het verkeerde moment is om te verkopen. De belegger die in de markt blijft, ook wanneer het oncomfortabel wordt, komt er vrijwel altijd beter uit. Dat is geen theorie, maar geschiedenis. Een dollar belegd in 1870, ondanks negentien crashes en tientallen correcties, groeide tegen augustus 2025 uit tot meer dan dertigduizend dollar in reële, inflatiegecorrigeerde waarde.

Een euro geïnvesteerd in 1870, zou nu 33.000 euro zijn ondanks crashes:

Bron: Morningstar

Het zijn dus niet de crashes zelf die het verschil maken, maar de manier waarop je erop reageert. Paniek verandert tijdelijke verliezen in permanente schade. Geduld daarentegen laat zelfs de diepste dalingen verdwijnen in het grotere geheel.

Beleggen vraagt geen koelbloedigheid op goede dagen, maar op de slechte. En die komen altijd.

Het rendement dat gehaald wordt, een aantal jaar na een bear-market:

Bron: MFSE

Waarom je niet moet wachten tot het te laat is

De valkuil is telkens dezelfde: beleggers wachten tot het sentiment omslaat voordat ze hun strategie evalueren. Maar op dat moment is de ruimte voor rationele actie vaak al verdwenen. Wie dan nog zijn portefeuille moet herzien, wordt ingehaald door de emotie.

Voorbereiding begint in rustige tijden. Nu dus. Niet met het voorspellen van een crash, maar met het herkennen van je eigen zwakke plekken. Ben je te zwaar blootgesteld aan één sector? Heb je voldoende liquiditeit? Weet je wat je doet bij een daling van tien procent, of dertig?

Een bewezen manier om sterker uit een daling te komen is het aanleggen van een cashpositie. Dat kan vijf of tien procent van je portefeuille zijn, bedoeld om in te zetten tijdens een correctie. In plaats van verkopen in paniek, koop je dan juist kwaliteitsbedrijven of indexfondsen tegen verlaagde koersen. Zo verandert een correctie in een koopkans.

Een andere effectieve aanpak is het verhogen van je maandelijkse inleg tijdens dalingen. Wie automatisch inlegt, koopt meer bij lagere koersen, het principe van dollar cost averaging. Door dit actief op te schalen in een correctie, versterk je dat effect. Het vereist discipline, maar levert op termijn vaak aanzienlijk meer rendement op.

Voorbereiden betekent dus vooruitdenken, structureren, en mentale ruimte creëren voor de momenten waarop de markt in brand lijkt te staan. Wie dat doet, hoeft straks niet te handelen uit paniek, maar kan rustig doorgaan met zijn plan, zelfs als de wereld schudt.

Een markt die altijd herstelt, maar nooit zonder schokken

De geschiedenis van de aandelenmarkt is er niet één van permanente groei, maar van terugkerende schokken met een opwaartse trend. Crashes horen erbij, net als correcties. Wie dat accepteert, belegt niet naïef, maar met perspectief.

De kunst is niet om elke daling te vermijden, dat is onmogelijk, maar om erop voorbereid te zijn. Door strategisch te spreiden, cash achter de hand te houden en consequent te blijven inleggen, verandert een marktcrisis van vijand in bondgenoot.

Want hoe zwaar de storm ook is, de beurs heeft altijd haar weg omhoog teruggevonden. Wat telt, is niet het dieptepunt van de crash, maar of jij er nog staat wanneer het herstel begint.

En dát, weten we inmiddels, is slechts een kwestie van tijd.