Zijn deze 2 aandelen veel te duur geworden?

In het kort:

• Palantir en Tesla zijn iconische bedrijven, maar hun beurswaardering is zo extreem dat deze los lijkt te staan van de realiteit.

• De geschiedenis laat zien dat zelfs de sterkste groeiverhalen instorten zodra de waardering te ver doorschiet.

• Beleggers moeten zich afvragen of de huidige koersen van Palantir en Tesla nog houdbaar zijn, of vooral gedreven worden door hype.

Het is bijna bizar hoe de beurs keer op keer nieuwe verhalen bedenkt om extreme waarderingen goed te praten. Twee namen springen er vandaag uit. Twee bedrijven die zonder twijfel indrukwekkend zijn, maar waar de beurskoers zich losgezongen lijkt te hebben van de werkelijkheid. Palantir en Tesla. Twee iconen van de afgelopen jaren, maar misschien ook twee schoolvoorbeelden van hoe optimisme kan omslaan in teleurstelling.

De beursgeschiedenis zit vol met dit soort verhalen. Bedrijven die fenomenaal groeien, die producten of diensten leveren die niemand anders kan maken, die een aura van onverslaanbaarheid uitstralen. Maar tegelijkertijd is er die ene constante: de prijs die beleggers bereid zijn te betalen. Zelfs de mooiste onderneming kan een slechte belegging worden als de waardering alle proporties overstijgt. En juist dat is nu mogelijk bij Tesla en Palantir het geval.

De vraag is niet of de bedrijven goed zijn. De vraag is of de huidige beurskoers recht doet aan de prestaties en vooruitzichten. Wie de cijfers erbij pakt, ziet meteen het probleem.

Palantir

Palantir is misschien wel het meest mysterieuze softwarebedrijf van dit moment. Het bedrijf, opgericht door Peter Thiel en Alex Karp, is diep verweven met Amerikaanse overheidsinstanties, defensie en grote corporates. Het levert software die enorme hoeveelheden data analyseert en inzichtelijk maakt. In een tijd waarin ‘AI’ hét buzzword is, klinkt dat als een droom. En dat is precies waarom de beurskoers zo hard omhooggeschoten is.

Palantir heeft sinds zijn beursgang een bijna mythische status opgebouwd. De koers is in enkele jaren tijd geëxplodeerd en het bedrijf behoort inmiddels tot de 25 grootste beursgenoteerde ondernemingen ter wereld. De marktwaarde ligt rond de 400 miljard dollar.

Beurskoers Palantir:

Bron: Google Finance

Dat is groter dan Coca-Cola, groter dan ASML, en in de buurt van Mastercard. Voor een bedrijf dat nog geen 4 miljard dollar omzet draait, lijkt dat ronduit hallucinant.

De waardering spreekt boekdelen. Palantir handelt op dit moment tegen meer dan 100 keer de omzet. Onlangs zelfs 124 keer. Dat is een getal dat eigenlijk niet voorkomt bij bedrijven van deze omvang. Zelfs de grootste groeiverhalen uit het verleden, denk aan Amazon in zijn beginjaren of Salesforce in zijn hoogtijdagen zijn nooit structureel in die regionen verhandeld.

Price to sales PLTR:

Bron: Seeking Alpha

En dat is de kern van de zorg. Natuurlijk, Palantir groeit. Het bedrijf laat solide marges zien, de afhankelijkheid van stock-based compensation neemt af, en de klantbinding is extreem hoog. Alles wijst erop dat dit een sterk en uniek softwarebedrijf is. Maar zelfs het beste bedrijf kan geen eeuwige rechtvaardiging bieden voor een waardering die simpelweg uit de pas loopt met de realiteit.

Er is bovendien een treffende vergelijking. Toen Snowflake in 2020 naar de beurs ging, werd dat bedrijf kortstondig gewaardeerd op meer dan 100 keer de omzet. Destijds groeide Snowflake met meer dan 100% per jaar. Vier jaar later zijn de inkomsten verdrievoudigd, maar de beurskoers staat nog altijd 50% lager dan op de top. Beleggers die destijds instapten, zitten nu al jaren in de rode cijfers. Niet omdat Snowflake slecht presteerde, maar omdat de waardering absurd was.

Palantir zit in een vergelijkbare situatie. De verwachtingen zijn astronomisch, de hype rond kunstmatige intelligentie duwt het aandeel verder omhoog, en de bedrijfsvoering lijkt die droom te bevestigen. Maar de geschiedenis leert dat dit soort verhoudingen vroeg of laat corrigeren. Het kan best dat Palantir nog verder stijgt, puur op momentum. Maar zodra de realiteit inhaalt dat groei nooit oneindig kan versnellen, kunnen de gevolgen voor aandeelhouders desastreus zijn.

Tesla

Als er één bedrijf is dat de fantasie van beleggers heeft gekaapt, is het Tesla. Elon Musk bouwde in minder dan twintig jaar een automerk dat de gevestigde orde wakker schudde.

Tesla zette de transitie naar elektrische auto’s in een stroomversnelling, bouwde een gigantisch laadnetwerk en bewees dat een nieuw merk wél wereldwijde schaal kan bereiken.

Maar Tesla is ook het perfecte voorbeeld van hoe een goed verhaal de cijfers kan overschaduwen. Sinds het hoogtepunt van 2021 is de koers per saldo nauwelijks gestegen. Dat komt niet omdat Tesla geen naam meer heeft, maar omdat de waardering destijds al door het dak ging.

Kijk naar de huidige situatie. Tesla heeft inderdaad een sterke balans, met bijna 40 miljard dollar in kas. Het bedrijf is winstgevend, al wisselen kwartalen met rode cijfers en positieve resultaten elkaar af. Maar de harde realiteit is dat de omzet daalt. Autoverkopen zijn in krimpmodus, de marges zijn ingestort en het enthousiasme rond elektrische auto’s heeft plaatsgemaakt voor verzadiging en hevige concurrentie.

De waardering lijkt nog altijd buitensporig. Tesla handelde in 2021 op 120 keer de verhouding tussen ondernemingswaarde en brutowinst. Ter vergelijking: Amazon, dat in zijn hoogtijdagen ook werd gezien als een disruptieve groeimachine met nog lage marges, piekte rond 12 keer diezelfde verhouding. Tien keer goedkoper dus.

Brutowinst Tesla:

Bron: Seeking Alpha

Zelfs als Tesla terugkeert naar zijn meest winstgevende jaren, toen de autoprijs hoog stonden en de vraag piekte, zou het aandeel vandaag nog altijd op een koers-winstverhouding van 300 staan. Dat cijfer zegt alles. Zelfs in een extreem gunstig scenario is het aandeel geprijsd alsof het de hemel en de sterren gaat veroveren.

Daarbovenop komt de droom die Tesla drijft: zelfrijdende auto’s en robotaxi’s. Musk belooft al jaren dat het moment nabij is. Maar wie de markt bekijkt, ziet de obstakels. Uber beschikt over honderden miljoenen gebruikers, tientallen miljarden ritten per jaar en een wereldwijd netwerk. Voor Tesla om dat in te halen, zou een investering nodig zijn die astronomisch is. En dat terwijl de kasstromen al onder druk staan.

Het is het klassieke patroon: een sterk merk, een visionaire leider, een industrie in transitie. Maar ook een beurskoers die al die dromen allang ingeprijsd heeft.

Een les uit de geschiedenis

Palantir en Tesla hebben meer gemeen dan hun hypefactor. Beiden zijn bedrijven die hun sectoren hebben veranderd. Beiden beschikken over iets unieks, iets dat concurrenten moeilijk kunnen repliceren. Maar beiden zijn ook gewaardeerd op niveaus waar geen historische precedent voor is.

De les uit Snowflake, Amazon, Shopify en talloze andere voorbeelden is simpel. Zelfs de mooiste groeiverhalen kunnen jarenlang teleurstellen wanneer de waardering niet meer in verhouding staat tot de realiteit.

Palantir mag dan een black box zijn die goud oplevert. Tesla mag dan het gezicht van de elektrische revolutie zijn. Maar wie de cijfers bekijkt, ziet dat de beurskoersen zijn losgezongen van alles wat met gezond verstand te maken heeft.

De vraag is niet of deze bedrijven blijven bestaan. De vraag is of de huidige koers houdbaar is.