Faillissement OMMIJ kan inkijk geven in duistere onderwereld van Ayahuasca

In het kort:

• Ayahuasca organisator Om-Mij (om-mij.nl) is failliet verklaard in 2019; de boekhouding ontbrak volledig volgens een verslag en de onderneming werd kort voor faillissement overgedragen aan een 81-jarige Belg, volgens de curator mogelijk een katvanger.

• De curator spreekt van mogelijk onbehoorlijk bestuur en paulianeus handelen, en meldde het dossier bij de Belastingdienst en FIOD wegens vermoedelijke faillissementsfraude.

• De casus past binnen bredere zorgen rond ongereguleerde ayahuasca-praktijken in Europa; organisaties als ICEERS pleiten voor ethische richtlijnen, maar toezicht ontbreekt.

De opkomst van psychedelica als alternatief voor traditionele geestelijke gezondheidszorg heeft wereldwijd beleggersaandacht getrokken. Van beursgenoteerde biotechbedrijven tot retreat concepten in Costa Rica en Spanje: de belofte is groot, maar het toezicht minimaal.

De casus van het failliete ayahuasca bedrijf Om-Mij kan volgens deze curator de risico’s aantonen: gebrek aan regulering, juridische ondoorzichtigheid en financiële structuren die mogelijk bewust schuldeisers buiten spel zetten. In dit artikel lees je waarom dit geen uitzondering is en waarom investeren in psychedelica zonder robuuste wetgeving een juridisch en reputatierisico vormt.

Volgens curator mogelijk sprake van katvanger, verdwenen administratie en paulianeus handelen

Het faillissement van BMS Centers B.V., tot vlak voor de val opererend onder de naam “Om-Mij”, legt volgens curator mr. D.J.J. Vrijbergen een patroon bloot dat vragen oproept over integriteit, verantwoordelijkheid en toezicht binnen de alternatieve zorgsector. In zijn openbaar faillissementsverslag, in handen van De Belegger, spreekt hij expliciet van vermoedens van onbehoorlijk bestuur, paulianeus handelen en faillissementsfraude.

Overdracht aan 81-jarige Belg

Opvallend is vooral de timing: ongeveer één maand voor het faillissement op 6 augustus 2019 werd de onderneming juridisch overgedragen aan een 81-jarige Belgische man, de heer Bollengier. Volgens curator Vrijbergen “heeft dit alle schijn van een katvangerconstructie”. Bollengier reageerde aanvankelijk niet op verzoeken van de curator, (mogelijk te oud of onbewust van de risico's van het overnemen van een BV) en verklaarde later dat hij geen toegang tot of kennis van de boekhouding had. Ook de oprichter van het bedrijf, de heer Ramon Geurts, weigerde volgens de curator inhoudelijk te reageren en “verschuilt zich achter Bollengier”.

Lees ook: Spaanse politie doet gewapende inval bij Nederlandse Ayahuasca verkoper Ommij

De curator stelt dat hij ondanks herhaalde verzoeken tot op de dag van afsluiting van het faillissement op 29 januari 2021 nooit enige boekhouding heeft ontvangen. Daarmee was het onmogelijk de werkelijke omvang van baten, schulden of bezittingen vast te stellen. Enkel een bankrekening bij Bunq met een saldo van €1.128,40 kon worden vastgesteld.

Ook meldt de curator in het verslag dat:

• Deponering van jaarrekeningen niet tijdig of helemaal niet is gebeurd;

• Er sprake was van een fiscale schuld van ruim €62.000 aan de Belastingdienst;

• Medewerkers niet tijdig betaald kregen, wat leidde tot de faillissementsaanvraag.

Volgens curator Vrijbergen werd dit alles verder bemoeilijkt doordat ook de administratie “mogelijk bewust” is verwijderd. In een verklaring stelde de voormalig bestuurder dat de boekhouding “per ongeluk zou zijn weggegooid”.

Mogelijk paulianeus en onbehoorlijk bestuur

De curator concludeert in zijn verslag dat er aanwijzingen zijn voor:

• Onbehoorlijk bestuur: Geurts als oprichter zou zijn taken op een wijze hebben vervuld die volgens de curator een directe oorzaak van het faillissement is;

• Paulianeus handelen: het opzettelijk benadelen van schuldeisers door activa te onttrekken aan de boedel, of ondoorzichtige overdrachten vlak voor faillissement.

Hoewel er volgens de curator sterke vermoedens van onrechtmatigheden zijn, is besloten om vanwege het ontbreken van verhaalsmogelijkheden geen civielrechtelijke procedures te starten. Wel is melding gedaan bij de Belastingdienst en de FIOD, die het dossier in onderzoek hebben genomen.

Van failliete BV in Nederland naar (blijkbaar) actief in Spanje en nog altijd actief in Nederland.. hoe zit dat?

Hoewel Om-Mij, dat vlak voor faillissement zijn naam veranderde in BMS Centers B.V. en daarna, failliet werd verklaard op 6 augustus 2019, blijkt uit publiek toegankelijke bronnen dat de activiteiten van “Om-Mij” daarmee niet tot een einde zijn gekomen. Integendeel.

De naam "Om Mij" is inmiddels als merk geregistreerd in het Verenigd Koninkrijk blijkt uit publiekelijk beschikbare informatie zoals hun website om-mij.nl, worden nog steeds ayahuasca retreats georganiseerd in onder meer onderstaande kantoorgebouwen:

• Doetinchem, Paul Krugerlaan 28, Nederland, bevestigd op Google maps en de eigen website.

• Pedreguer, Spanje, een plaatsje vlakbij de kuststad Dénia in de regio Alicante op het adres Partida Cometes 40. Bevestigd door registratie via spaanse kamer van koophandel, andere publieke sites en emails van Om-mij.

  
  

De fysieke locaties, de huisvesting van deelnemers, en zelfs het gebruik van de merknaam lijken daarmee buiten het bereik van Nederlandse curatoren en handhavingsinstanties te zijn gebracht. Hoewel er formeel geen bewijs is dat de voormalige bestuurder, Ramon Geurts, nog steeds betrokken is, lijkt deze strategie volgens experts sterk op wat men noemt een phoenix constructie: het voortzetten van dezelfde activiteiten onder een nieuw juridisch jasje, vaak buitenlands, met behoud van inkomsten en doelgroep.

Uit hun eigen website blijkt dat het bedrijf geregistreerd staat onder de (bijzondere) naam Kali Shakti Holding LTD. in het vereinigd koninkrijk op het adres 15 Alexandra Corniche, Hythe, United Kingdom. Dit bedrijf is geregistreerd op de naam van Gerben Duinkerken. Als we verder duiken in alle publiekelijk beschikbare informatie van de Britse kamer van koophandel dan zien we dat op hetzelfde adres twee andere bedrijven zijn geregistreerd met zeer eigenaardige bedrijfsnamen onder beheer van de heer Ramon Geurts namelijk Shiva Holding LTD (12159362) en Divine Assets and Holding CO LTD (12153284). De heer geurts blijk ook een SL, de spaanse variant van een BV in Spanje te bezitten onder de naam Serenidad Infinita SL op hetzelfde adres als hun spaanse retreats. Curatoren die we spraken signaleren dat dergelijke constructies regelmatig voor katvanger doeleinden en andere zaken kunnen worden gebruikt, al is dat hier niet vastgesteld. Psychologen die we spraken zeiden dat mensen die zich laten uitlenen voor dit soort constructies vaak mentaal zeer kwetsbaar zijn en dit doen "in het belang van de sekte" omdat ze mogelijk geïndoctrineerd kunnen zijn en niet altijd bewust zijn van de juridische risico's.

Deze werkwijze maakt het bijzonder lastig voor schuldeisers in Nederland om verhaal te halen. De failliete vennootschap bevatte op papier immers geen activa, en de feitelijke exploitatie lijkt (on/bewust) verplaatst of losgekoppeld van de oorspronkelijke BV-structuur.

Breder patroon in Europese ayahuasca-praktijken

De casus Om-Mij staat niet op zichzelf. Binnen Europa is er sprake van een groeiende markt van zogenaamde "healing retreats" waarin ayahuasca centraal staat, een hallucinogene drank op basis van de planten Banisteriopsis caapi en Psychotria viridis. In veel landen, waaronder Nederland en Spanje, opereren deze aanbieders in een juridische grijze zone en de meesten doen er ook allerlei andere rare middelen in die zeer gevaarlijk kunnen zijn.

Hoewel ayahuasca zelf in Nederland sinds 2019 als illegaal is aangemerkt (na een uitspraak van de Hoge Raad), blijven veel retreats actief onder het mom van “spirituele” of “ceremoniële” begeleiding. De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) en de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) hebben hier in principe geen bevoegdheid, zolang er geen sprake is van medische claims.

Inner Mastery: de industriële schaal van spirituele exploitatie

Waar Om-Mij zich beperkt leek tot retreats in Nederland en Spanje, laat het verhaal van de inmiddels deels ontmantelde organisatie Inner Mastery zien hoe ver het kan gaan als toezicht ontbreekt en spirituele begeleiding wordt vermarkt. Onder leiding van de Argentijnse ondernemer Alberto Varela groeide Inner Mastery uit tot wat hij zelf noemde “de eerste ayahuasca multinational”, met operaties in 14 landen, duizenden betalende deelnemers per jaar, en een strak hiërarchisch verdienmodel, grotendeels buiten het bereik van de autoriteiten.

De organisatie bood niet alleen Ayahuasca sessies, maar ook opleidingen tot facilitator, vaak tegen hoge kosten en zonder medische of psychologische basis. Net als bij veel ayahuasca uitbaters, waren het vooral kwetsbare mensen, vrouwen met trauma’s, mensen met depressies, verslavingen of diepe onzekerheid, die werden aangetrokken. De belofte van heling, gecombineerd met de groepsdynamiek van een hechte gemeenschap, leidde tot een diepe afhankelijkheid. Zie getuigenissen in El País (21 jan 2020) en ICEERS‑rapport 2019.

Voormalige medewerkers spraken van werkdagen tot diep in de nacht zonder vergoeding, trainingen die nooit werden afgerond maar wel volledig betaald moesten worden, en incidenten waarbij deelnemers medische of psychische complicaties ondervonden, soms met fatale afloop.

Psychische kwetsbaarheid als verdienmodel

Binnen Inner Mastery werd psychische kwetsbaarheid systematisch gemobiliseerd als verdienmodel, zegt de krant El Pais. Deelnemers die zich in existentiële nood bevonden, rouw, depressie, trauma, werden niet alleen cliënten, maar ook gratis werkende krachten. Wie zich verzette of weigerde te “geven aan het proces”, werd sociaal buitengesloten of subtiel bedreigd met uitsluiting uit de gemeenschap volgens diezelfde krant.

Medewerkers kregen zelden een formeel salaris, maar moesten hun verblijf, trainingen en soms zelfs werkkleding zelf bekostigen zegt El Pais. Anderen namen hoge leningen op of betaalden sessies vooruit voor mensen zonder middelen, vaak uit loyaliteit aan het ‘systeem’. Volgens ex-deelnemers werden zulke 'investeringen' zelden terugbetaald, het was spirituele toewijding, geen zakelijke overeenkomst. Zo werd heling een morele verplichting én financieel verdienmodel, met alle machtsmechanismen van dien. Ook was er een eigen crypto munt gecreëerd volgens El Pais waarmee mensen werden uitbetaald.

In Spanje, Nederland en Duitsland zijn meerdere sterfgevallen en ernstige incidenten gemeld die in verband worden gebracht met Inner Mastery. In Nederland werden in 2019 medewerkers gearresteerd na de dood van een Hongaarse deelnemer bij een retreat in Eersel. De strafzaak tegen Inner Mastery loopt nog. Volgens José Carlos Bouso van ICEERS was het combineren van iboga en ayahuasca, wat in dit geval vermoedelijk is gebeurd, uiterst risicovol.

Systemische uitbuiting, spiritueel verpakt

Wat begon als een beweging voor heling eindigde voor veel betrokkenen in een financieel gedreven, gecontroleerd netwerk waarin kritiek werd gesmoord. Varela's werkwijze riep bij velen herinneringen op aan sekteleiders: lange, nietszeggende woordenspelingen, sociale druk, verdraaiing van psychologische begrippen, en een steeds grotere focus op zijn eigen charisma en controle.

In juli 2023 werd Varela gearresteerd tijdens een landelijke politieactie in Spanje. Bij invallen op zes locaties werden onder andere 60 kilo ayahuasca en €24.000 contant geld in beslag genomen. Kort daarna overleed hij aan een hersentumor. Zijn mede-beschuldigden staan nog terecht op verdenking van onder andere samenzwering, drugsdelicten en het onbevoegd uitoefenen van geneeskunde. Inner Mastery bestaat nog steeds, zij het onder andere namen en met een aangepast verhaal.

Hoewel er voorlopig geen juridisch vonnis is dat spreekt van fraude of strafbare feiten binnen Om-Mij, zijn de signalen die curator Vrijbergen publiekelijk rapporteert verontrustend. De timing van de overdracht aan een bejaarde Belg, het verdwijnen van administratie, het ontbreken van verantwoording over financiële middelen en het volledige gebrek aan baten suggereren volgens de curator “een bewust ontmantelde onderneming” die schuldeisers mogelijk doelbewust heeft benadeeld, aldus, de curator.