Staat de grote ommekeer in socialmediagebruik voor de deur en wat betekent dat voor beleggers?

In het kort

• Meta onder vuur: interne documenten wijzen op mogelijke mentale schade door Facebook en Instagram.

• Gebruik verschuift: Nederlanders gebruiken minder platforms en willen hun schermtijd verminderen.

• Europa grijpt in: Denemarken voert strenge regels in voor jongeren onder 15 jaar  een trend die zich naar meer landen kan uitbreiden.

De socialmediabranche staat op een kruispunt. Nieuwe onthullingen rond Meta tonen aan dat de discussie over mentale gezondheid en online welzijn niet langer een randverschijnsel is, maar de kern raakt van hoe deze platforms functioneren. Tegelijkertijd laat het Social Media Onderzoek 2025 van Newcom Research zien dat het gebruik in Nederland stabiliseert, maar op belangrijke punten verandert. Gebruikers worden kritischer, jongeren haken af en Europese overheden grijpen in. Dat alles samen roept één grote vraag op: zitten we aan de vooravond van een structurele ommekeer in socialmediagebruik?

Meta onder vuur: interne studies naar mentale schade stopgezet

Recente rechtbankdocumenten uit de Verenigde Staten suggereren dat Meta in 2020 een intern onderzoek heeft stopgezet dat negatieve effecten van Facebook en Instagram op mentale gezondheid aantoonde. Gebruikers die tijdelijk stopten, voelden zich minder depressief, minder gespannen en minder eenzaam. Ondanks deze signalen verklaarde Meta eerder publiekelijk dat het nooit bewijs had gezien voor schade door haar platforms.

Deze onthullingen versterken de maatschappelijke bezorgdheid over social media, vooral onder ouders en scholen. Ze passen in een bredere trend waarin gebruikers zich bewuster worden van de invloed die algoritmes, notificaties en constante prikkels op hun welzijn hebben.

Nederland 2025: socialmediagebruik groeit niet meer, maar verandert wel

Bron: Newcom

Uit het grote jaarlijkse trendonderzoek van Newcom blijkt dat Nederlanders gemiddeld nog steeds ongeveer twee uur per dag op social media doorbrengen. Maar binnen die tijd vinden duidelijke verschuivingen plaats. Voor het eerst in jaren neemt het gebruik onder jongeren licht af, terwijl 40-plussers juist actiever worden.

Die beweging is opvallend: waar socialmediaplatforms jarenlang gedreven werden door jonge gebruikers, verschuift de zwaarte nu naar oudere doelgroepen. Jongeren lijken bewuster om te gaan met hun digitale leven en minderen in schermtijd, al blijft hun totale gebruik nog altijd hoog.

We gebruiken minder platforms per dag, maar intensiever

Nederlanders gebruiken gemiddeld twee platforms per dag, terwijl dat voorheen 2,4 was. Dat betekent dat mensen minder versnipperd bezig zijn en bewuster kiezen waar ze tijd aan besteden.

Ondanks het kleinere aantal platforms blijft de totale schermtijd gelijk. De platforms waar men wél actief blijft, worden dus intensiever gebruikt. WhatsApp, YouTube, Instagram en TikTok profiteren van die concentratie.

Groeiers: YouTube, Instagram en LinkedIn blijven momentum houden

De grootste stijgers zijn YouTube, Instagram en vooral LinkedIn.

YouTube is al jaren het meest populaire videoplatform en staat stevig in alle leeftijdsgroepen. Instagram blijft aantrekkelijk voor dagelijks gebruik, ondanks de aanhoudende discussies over mentale gezondheid. LinkedIn laat de sterkste groei in gebruikersaantallen zien en bouwt steeds verder uit als professioneel netwerk.

Deze groei bevestigt een bredere trend: video, visuele content en professionele netwerken winnen terrein, terwijl traditionele tekstplatforms onder druk staan.

Daling bij Facebook en X: een structurele verschuiving?

Facebook verliest opnieuw gebruikers en X (voorheen Twitter) ziet een forse daling van het aantal actieve gebruikers. Voor X is de daling extra scherp, mede door veranderingen op het platform onder leiding van Elon Musk. Bij Facebook lijkt het probleem structureler: het platform vergrijst en verliest aantrekkingskracht bij jongeren.

Dat gebeurt op een moment dat Meta juist onder vuur ligt. De negatieve publiciteit en het groeiende wantrouwen richting algoritmes kunnen de daling versnellen.

Kleine platforms: weinig vlucht, wel beweging

Kleinere platforms zoals BeReal en Mastodon verliezen gebruikers, terwijl Reddit, Polarsteps en Threads juist stijgen. Threads profiteert vooral van de uitstroom bij X, maar het is nog onzeker of die groei stabiel blijft.

Opvallend is dat gebruikers niet massaal “vluchten” naar alternatieven, maar eerder hun totale tijd op social media heroverwegen.

Steeds meer Nederlanders willen minder social media

Bron: Newcom

Newcom vroeg ook naar welzijn: 5,2 miljoen Nederlanders geven aan hun socialmediagebruik actief te willen verminderen. Steeds meer mensen herkennen dat social media hun tijd, aandacht en mentale gezondheid belasten. Het gevoel van verslaving — de constante drang om te scrollen, checken en reageren — wordt steeds vaker uitgesproken.

Deze bewustwording sluit nauw aan bij de Meta-onthullingen en lijkt onderdeel van een bredere maatschappelijke verschuiving.

Denemarken zet de toon: strenge regels onder 15 jaar

Een belangrijke ontwikkeling komt uit Denemarken, dat nieuwe regelgeving invoert die het socialmediagebruik onder jongeren onder de 15 jaar sterk beperkt.

De regels richten zich op:

·       beperkingen op algoritmische aanbevelingen

·       beschermingslagen tegen schadelijke content

·       strengere eisen voor dataverwerking

·       beperkingen op notificaties en ontwerpkeuzes die verslaving bevorderen

Andere Europese landen volgen deze discussie op de voet. Het is dan ook aannemelijk dat vergelijkbare regels binnenkort elders in Europa worden ingevoerd.

Samen met de groeiende weerstand onder gebruikers kan dit de grootste gedragsverandering in jaren in gang zetten.

Lees ook: Defensie-aandelen onder druk: tijdelijke schrik of structurele trendbreuk?

AI als mogelijke uitweg voor socialmediabedrijven

Terwijl traditionele socialmediaplatforms worstelen met dalend vertrouwen, veranderend gebruiksgedrag en strengere regelgeving, biedt kunstmatige intelligentie voor veel bedrijven een nieuwe strategische horizon. Meta, Alphabet en Microsoft investeren fors in AI-gestuurde aanbevelingen, contentcreatie, klantenservice en advertentietargeting. Voor hen kan AI een manier zijn om minder afhankelijk te worden van pure schermtijd en meer waarde te creëren via intelligentere, productievere toepassingen.

AI kan de rol van social media verschuiven van een verslavend vermaakmodel naar een ecosysteem waarin gebruikers daadwerkelijk efficiënter, creatiever of beter geïnformeerd worden. Platforms die deze omslag weten te maken, bijvoorbeeld via AI-gestuurde zoekfuncties, multimodale chatbots en gepersonaliseerde leer- of werktools, kunnen nieuwe inkomstenstromen aanboren die minder kwetsbaar zijn voor de daling in dagelijkse scrolltijd.

Voor beleggers vormt AI daarmee mogelijk het “nieuwe groei-narratief” dat Big Tech door een periode van maatschappelijke en regulatoire druk heen kan trekken.

 

Wat dit betekent voor beleggers

De ontwikkelingen rond mentale gezondheid, regulering, verschuivingen in gebruik en veranderende demografie raken direct de fundamenten van socialmediabedrijven.

Voor Meta (Facebook, Instagram, WhatsApp) ligt het grootste risico bij reputatieschade, strengere Europese regelgeving en mogelijke juridische claims in de VS. Minder schermtijd bij jongeren en strengere grenzen aan algoritmes kunnen de advertentiebasis onder druk zetten.

Alphabet (YouTube) staat er sterker voor. YouTube profiteert van de langetermijntrend richting video en verliest nauwelijks gebruikers. De tijdsbesteding blijft hoog, waardoor het advertentiemodel robuust blijft.

Microsoft (LinkedIn) profiteert van de groei van professionele netwerken. LinkedIn groeit gestaag en is minder kwetsbaar voor discussies over mentale gezondheid of verslaving.

TikTok (ByteDance) loopt risico door mogelijke Europese regelgeving rond jeugdgebruik en dataverwerking. Toch blijft TikTok sterk in dagelijks gebruik onder jongeren.

X verliest snel gebruikers en lijkt structureel marktaandeel kwijt te raken. Voor beleggers is dit een platform waar risico’s duidelijk groter zijn dan de kansen.

Samengevat: de markt voor social media consolideert rond een paar sterke spelers, terwijl de risico’s door regulering, welzijn en vergrijzing toenemen.

De grote vraag voor beleggers is daarom niet alleen welk platform het populairst blijft maar welk bedrijf het beste kan omgaan met een wereld waarin gebruikers kritischer worden, schermtijd daalt en overheden ingrijpen.

De verschuivingen in gebruik, regulering en advertentiemodellen laten zien dat rendement in de technologiesector steeds vaker wordt bepaald door kostenbeheersing en efficiënte positionering. Ook particuliere beleggers kunnen hierop inspelen door kritisch te kijken naar hun eigen handelsstructuur en vooral naar de kosten die het uiteindelijke rendement drukken.

MEXEM werd door Brokerskiezen.nl uitgeroepen tot beste allround broker van 2025. Beleggers kunnen daar tegen 0,005% valutakosten internationaal handelen, tegenover 0,25% bij DEGIRO en SAXO Bank, een verschil dat jaarlijks kan oplopen tot honderden tot duizenden euro’s. Zo positioneert MEXEM zich als beste allround broker van 2025, met scherpe tarieven die het rendement van beleggers merkbaar kunnen verbeteren.