Alfen ontslaat personeel en daalt vawege brede trend in Europese politiek

In het kort:

• Alfen schrapt 15% van de banen: Het Nederlandse laadpalenbedrijf Alfen ontslaat 150 medewerkers door een daling in de verkoop van elektrische auto's en druk op het rendement.

• Financiële verliezen: In de eerste helft van 2024 leed Alfen een nettoverlies van €11,1 miljoen, na een verlies van €9,4 miljoen in dezelfde periode vorig jaar.

• Subsidies en concurrentie: De verkoop van elektrische auto's stagneert, vooral na het stoppen van subsidies in belangrijke markten zoals Duitsland. Tegelijkertijd investeert China fors in deze sector, wat de concurrentiepositie van de EU verder ondermijnt.

Nederland maakt het bedrijven moeilijk, terwijl China zijn concurrentiepositie versterkt

De Nederlandse producent van laadpalen, Alfen, heeft aangekondigd dat het ongeveer 15% van zijn personeel gaat ontslaan, wat neerkomt op circa 150 banen. Dit besluit komt na een daling in de verkoop van elektrische auto's in diverse markten vanwege de politieke besluit om subsidies voor groene energie stop te zetten, en het bedrijf hoopt door deze reorganisatie zijn kosten te verlagen om financieel weer gezond te worden. Deze ontwikkeling bij Alfen staat echter niet op zichzelf; andere Europese bedrijven in de sector kampen met vergelijkbare uitdagingen. EVBox, een andere grote speler, zag het moederbedrijf ENGIE de stekker eruit trekken, en ook de Zweedse batterijfabrikant Northvolt ervaart flinke druk.

Alfen is in de eerste helft van 2024 flink in de rode cijfers beland met een nettoverlies van €11,1 miljoen, vergeleken met €9,4 miljoen in dezelfde periode een jaar eerder. Het is duidelijk dat de teruglopende vraag naar elektrische auto's wereldwijd zwaar drukt op de bedrijfsresultaten. Dit wordt onder andere veroorzaakt door het stopzetten van subsidies in belangrijke markten zoals Duitsland, waar de verkoop van elektrische voertuigen na het aflopen van overheidssteun is ingestort. Dit lijkt een bredere trend te zijn in de EU nu de politieke voorkeur van de europeanen verschuift van het midden naar radicaal rechts.

Oorzaken: Belastingen omhoog, subsidies weg en minder goed personeel beschikbaar door arbeidsmigratie

De problemen waarmee Alfen en andere Europese bedrijven in de EV-sector kampen, kunnen niet los worden gezien van beleidsbeslissingen in Europa. In Duitsland, ooit een belangrijke afzetmarkt voor elektrische voertuigen, werd de subsidie voor de aanschaf van deze auto's recent stopgezet en zijn expat regelingen afgebouwd waardoor er minder goed personeel naar het land komt. Dit leidde tot een duik van de verkoop van elektrische voertuigen, en daarmee ook van de infrastructuur zoals laadpalen. Ook Nederland ziet hogere belastingen en minder steun voor bedrijven die zich richten op duurzame energieoplossingen. Op de VVD na zijn alle regerings partijen anti klimaat. Dit alles zorgt voor een afname van het vertrouwen van investeerders en een verslechtering van de winstgevendheid.

Subsidies speelden lange tijd een cruciale rol in de adoptie van elektrische auto's. Ze maakten de technologie betaalbaarder voor consumenten, stimuleerden bedrijven om te investeren in innovaties, en zorgden voor een gestage groei van ondersteunende infrastructuur, zoals laadpalen. Met het wegvallen van die steun, worden veel bedrijven nu geconfronteerd met een harde realiteit van hogere kosten en afnemende vraag.

China investeert juist fors in de sector

Tegelijkertijd zien we een tegenovergestelde beweging in China, dat de afgelopen jaren miljarden heeft geïnvesteerd in zowel de productie van elektrische voertuigen als de bijbehorende infrastructuur. Terwijl Europa worstelt met een gebrek aan overheidssteun en fiscale obstakels, probeert China juist zijn voorsprong in deze cruciale industrie verder uit te bouwen.

In 2023 maakte China nog bekend dat het de subsidies voor EV's verlengt en dat het zijn doelstelling om tegen 2035 volledig over te schakelen op elektrische voertuigen fors versnelt. Tegelijkertijd financiert de Chinese overheid massaal de aanleg van laadpalen en energie-opslagsystemen. Chinese bedrijven zoals BYD, NIO en CATL domineren nu al de wereldmarkt op het gebied van elektrische voertuigen en batterijen, en ze blijven agressief groeien, mede door overheidsinvesteringen.

Gevolgen voor Europa: een zwakker concurrentievermogen

Door het verschil in overheidsbeleid dreigt Europa steeds verder achterop te raken in deze strategisch belangrijke sector. Terwijl bedrijven zoals Alfen moeite hebben om overeind te blijven zonder steun, vergroot China zijn aandeel in de wereldwijde EV-markt. Europese bedrijven worden beperkt door de terugtrekkende overheid en hogere belastingdruk, terwijl hun Chinese concurrenten profiteren van massale steun en stimuleringspakketten.

De groei van de elektrische voertuigmarkt wordt vaak gezien als een van de belangrijkste wegen naar een duurzame toekomst. Als Europa echter de aansluiting verliest op dit gebied, kan dat verstrekkende gevolgen hebben voor zijn bredere economie en zijn positie op het wereldtoneel. Innovatie en groene technologie zijn de kern van veel toekomstig economisch succes, en zonder passende overheidssteun lopen Europese bedrijven zoals Alfen het risico verdrongen te worden door hun Chinese tegenhangers.

De reorganisatie van Alfen is symptomatisch voor een bredere trend waarin Europese bedrijven worstelen door een gebrek aan overheidssteun en een ongunstig belastingklimaat. Terwijl Nederland en andere Europese landen de subsidies voor elektrische voertuigen en laadpalen verminderen, investeert China juist fors in deze sector. Dit verschil in beleid heeft directe gevolgen voor de concurrentiepositie van Europa op lange termijn. Het voorbeeld van Alfen laat zien dat zonder ingrijpende beleidswijzigingen Europese bedrijven in de problemen komen, terwijl China juist zijn positie op de wereldmarkt blijft versterken.