Dit ijzersterke aandeel moet op je watchlist staan

In het kort:

• Wereldleider in dierdiagnostiek met een extreem sterk ecosysteem en voorspelbare groei.

• Klantbinding op het hoogste niveau dankzij het ‘razor-and-blades’-model en eigen verbruiksartikelen.

• Topkwaliteit bedrijf, maar tegen een waardering die alleen gerechtvaardigd lijkt bij perfecte groei.

Er zijn bedrijven die zo consequent goed presteren dat ze vanzelf een referentiepunt worden voor kwaliteit. IDEXX Laboratories hoort bij dat selecte gezelschap. Wie huisdieren heeft, is waarschijnlijk al indirect klant, zonder het te weten. En juist dat maakt IDEXX zo fascinerend: het is een onzichtbare gigant die de dagelijkse zorg voor miljoenen dieren vormgeeft. Dat is de reden dat het aandeel momenteel erg hoog wordt gewaardeerd. Daarom past het misschien beter op de watchlist dan in de portfolio.

Wie ooit bij de dierenarts is geweest, kent het ritueel: bloedonderzoek, analyse, wachttijd. In dat proces zit bijna altijd IDEXX verstopt. Het bedrijf levert de diagnostische apparatuur waarmee dierenartsen bloedmonsters, weefsel en andere stalen analyseren. De apparaten zijn het hart van een ecosysteem dat op vernuftige wijze klantbinding creëert. De machines zelf worden met lage marge verkocht, maar het echte geld wordt verdiend met de verbruiksartikelen die erin gaan: plastic cups, reagentia, cartridges, testkits. Die consumables zijn specifiek ontworpen om alleen met IDEXX-apparatuur te werken. Wie eenmaal het systeem heeft staan, kan dus niet overstappen zonder zijn hele lab opnieuw in te richten.

Bron: kaloramainformation

Het is een klassiek ‘razor-and-blades’-model, maar dan toegepast op diergeneeskunde. De apparatuur is het scheermes; de testkits zijn de mesjes. En net als bij Gillette zorgt die afhankelijkheid voor voorspelbare, terugkerende omzet. De strategie is tot in de puntjes uitgewerkt: IDEXX verkoopt een reeks onderling verbonden machines die verschillende diagnostische functies uitvoeren; bloedanalyse, cytologie, endocrinologie en koppelt die aan software die het werkproces in de dierenkliniek stroomlijnt. Het resultaat is een volledig ecosysteem waarin hardware, verbruiksartikelen en data elkaar versterken.

Voor een dierenarts is het simpel: wie alles van IDEXX gebruikt, werkt sneller, heeft minder kans op fouten en profiteert van één geïntegreerd platform. Wie daarentegen probeert te combineren met producten van concurrenten, loopt tegen compatibiliteitsproblemen aan. Daardoor ontstaat een bijna perfecte vorm van klantbinding.

De vergelijking met ASML wordt soms gemaakt, maar de schaal en complexiteit zijn natuurlijk niet dezelfde. ASML is een uniek industrieel monopolie dat de ruggengraat vormt van de wereldwijde halfgeleiderproductie. IDEXX opereert op kleinere schaal, in een nichemarkt, maar de logica achter het model vertoont overeenkomsten. Ook hier draait het om een systeem dat zo goed geïntegreerd is dat overstappen voor klanten praktisch onmogelijk wordt. De apparaten van IDEXX zijn minder complex dan de lithografiemachines van ASML, maar binnen de diergeneeskunde vertegenwoordigen ze hetzelfde principe van technologische dominantie. Het is de combinatie van hardware, software, service en verbruiksartikelen die het ecosysteem beschermt tegen concurrentie.

De kracht van IDEXX komt ook uit de structuur van de markt. Diagnostiek is het fundament van de diergeneeskunde. Zoals CEO Jay Mazelsky het tijdens een Morgan Stanley conferentie uitlegde: zonder diagnose kun je niet behandelen. Tachtig procent van wat een dierenarts doet, begint met een test. Daarmee is IDEXX letterlijk onmisbaar in het dagelijks werk van een praktijk. De groei van het bedrijf volgt dan ook de groei van het aantal dierenartsbezoeken; en dat aantal is structureel toegenomen sinds de pandemie, toen miljoenen mensen een huisdier namen. Die ‘pandemic pets’ bereiken nu een leeftijd waarop gezondheidsproblemen beginnen, wat leidt tot meer consulten, meer testen en meer omzet.

IDEXX is wereldwijd actief in zo’n 175 landen. De belangrijkste divisie, Companion Animal Group (CAG), vertegenwoordigt circa 85% van de omzet en omvat alles wat met huisdieren te maken heeft: analyzers, software en laboratoriumdiensten. Daarnaast zijn er kleinere takken voor watertests en veediagnostiek. Het bedrijf levert dus ook tests die drinkwater op bacteriën controleren, of melk analyseren op kwaliteit en ziekteverwekkers. Maar de echte groeimotor is de huisdierdivisie, waar innovatie, klantentrouw en marges samenkomen.

Bron: IDEXX IR

Het bedrijf vernieuwt voortdurend zijn productlijn. Nieuwe analyzers zoals InVue Dx en Catalyst Cortisol breiden de mogelijkheden van klinieken uit. De eerste vervangt handmatige microscopie door geautomatiseerde beeldanalyse, waardoor dierenartsen sneller en consistenter resultaten krijgen. De tweede maakt endocrinologische tests, bijvoorbeeld bij de ziekte van Addison of Cushing direct beschikbaar in de kliniek, in plaats van via een extern laboratorium. Elke innovatie vergroot de waarde van het ecosysteem en versterkt de stroom van terugkerende inkomsten.

Dat innovatieritme is indrukwekkend. Tijdens de Morgan Stanley Healthcare Conference herhaalde Mazelsky dat diagnostiek de motor van medische vooruitgang blijft. Nieuwe platformen zoals CancerDx openen markten die nog nauwelijks bestonden: vroege detectie van kanker bij honden. Waar een dier vroeger pas in stadium III of IV werd gediagnosticeerd, maakt IDEXX het mogelijk om tumoren in een veel vroeger stadium te ontdekken. Voor eigenaren is dat levensverlengend voor hun huisdier; voor IDEXX betekent het meer tests, meer data en meer structurele omzetgroei.

De cijfers onderbouwen dat beeld. In het tweede kwartaal van 2025 groeide de omzet met 11% tot ruim 1,1 miljard dollar, met een operationele marge van 33,6% en een winstgroei van 17%. De kaspositie is sterk, de schuld laag. IDEXX herinvesteert fors in R&D en breidt tegelijk zijn wereldwijde verkoopnetwerk uit. In de Verenigde Staten bedient één accountmanager gemiddeld 120 klinieken, in het buitenland zelfs het dubbele. De onderneming breidt stap voor stap uit in opkomende markten, waar de vraag naar huisdierzorg snel stijgt.

Het management mikt op meer dan 10% organische omzetgroei per jaar, aangevuld met 15% winstgroei dankzij stijgende marges en schaalvoordelen. Die doelen lijken ambitieus, maar IDEXX heeft ze de afgelopen tien jaar consequent gehaald. De combinatie van nieuwe producten, stijgende testfrequentie per kliniek en een groeiend klantenbestand maakt het bedrijf tot een schoolvoorbeeld van voorspelbare groei.

Toch zit in die voorspelbaarheid ook het risico: de waardering is extreem hoog. Met een PE van boven de 50 noteert IDEXX ongeveer twee keer zo hoog als concurrent Zoetis. Beleggers betalen dus een forse premie voor de kwaliteit, schaal en voorspelbaarheid van IDEXX.

Koers/winst (PE) IDEXX en Zoetis:

Bron: Seeking Alpha

Die premie is te begrijpen, maar ze laat weinig ruimte voor fouten. Als de groei even vertraagt, of als de winstgevendheid stagneert, kan de waardering snel onder druk komen. In een markt die gewend is aan dubbelcijferige groei, wordt elke kleine tegenvaller uitvergroot.

Het bedrijf zelf lijkt zich daarvan bewust. CFO Andrew Emerson benadrukte onlangs dat IDEXX de marges niet kunstmatig opdrijft via prijsverhogingen, maar door operationele efficiëntie en hogere volumes. Dat is gezond beleid, maar het maakt de groei kwetsbaarder voor externe schokken. Als het aantal dierenartsbezoeken afneemt: zoals in de VS, waar volumes met daalden, heeft dat direct effect op de testfrequentie. Het management verwacht dat deze daling tijdelijk is, maar de markt reageert zelden geduldig.

Groei/krimp in dierenartsenbezoeken VS:

Bron: Morgan Stanley

IDEXX is de belichaming van kwaliteit, maar kwaliteit heeft een prijs. En die prijs is op dit moment hoog. Het is een bekend patroon bij bedrijven met een schijnbaar perfecte formule: een uniek product, structurele groei, hoge terugkerende omzet.

Toch zijn er grenzen aan wat realistisch is. De diagnostische markt groeit, maar niet onbeperkt. Concurrenten als Zoetis en Mars/Antech investeren zwaar in alternatieve platformen, vaak met lagere prijzen of bundelkortingen voor grote dierenartspraktijken. Ook Aziatische spelers zoals Mindray en Arkray winnen marktaandeel in Europa en Azië door goedkopere systemen aan te bieden. IDEXX heeft voorlopig een technologisch voordeel, maar de druk op prijzen en contractvoorwaarden neemt toe.

Daarnaast is de juridische en regelgevende omgeving complex. Het verdienmodel, waarin alleen IDEXX-verbruiksartikelen werken met IDEXX-apparatuur, roept vragen op over concurrentiebeperking. In de Verenigde Staten lopen al enkele rechtszaken over prijsafspraken en exclusiviteit. Hoewel de meeste aanklachten zijn afgewezen, blijven dergelijke procedures een onzekerheid.

Een ander risico ligt in de keten zelf. De afhankelijkheid van verbruiksartikelen vereist een stabiele logistiek en productie. Geopolitieke spanningen of handelsbeperkingen kunnen die stroom onderbreken. Bovendien haalt IDEXX bijna de helft van zijn omzet buiten de VS, wat het bedrijf blootstelt aan valutaschommelingen.

Daar komt bij dat de groei in het segment veediagnostiek, nog altijd circa 5% van de omzet, gevoelig is voor landbouwcycli. In periodes van lage melkprijzen of afnemende vleesconsumptie daalt de vraag naar testen. Dat segment is niet cruciaal, maar wel een indicatie dat IDEXX niet volledig immuun is voor macro-economische factoren.

Het management houdt zich aan een strak financieel kader: organische groei boven 10%, winstgroei van 15%, jaarlijkse margeverbetering van 50 tot 100 basispunten. Die discipline heeft het bedrijf ver gebracht, maar ze schept ook verwachtingen die moeilijk vol te houden zijn. Zodra de groei vertraagt, zal de markt niet aarzelen om de waardering naar beneden bij te stellen.

Brutowinstmarge afgelopen 10 jaar:

Bron: Seeking Alpha

En dat is precies waarom ik denk dat IDEXX op dit moment vooral interessant is om te volgen, en niet per sé om te bezitten.

Toch is het de moeite waard om IDEXX te bestuderen, al is het maar om te begrijpen wat een kwalitatief businessmodel werkelijk inhoudt. Hier komt alles samen: innovatie, klantbinding, voorspelbare inkomsten, sterke kasstromen en een consistent management. IDEXX toont hoe een bedrijf via technische excellentie en slimme commerciële structuren een niche kan domineren en tegelijk een structurele moat kan bouwen die decennia meegaat.

Wie de markt van diergezondheid beter wil begrijpen, kan niet om IDEXX heen. De onderneming heeft het zeldzame vermogen om complexe technologie om te zetten in dagelijkse routines bij duizenden dierenartsen. Dat is niet glamourvol, maar wel duurzaam.

Wanneer de waardering ooit normaliseert, of de markt tijdelijk het geloof verliest, zal IDEXX een van die namen zijn die vanzelf weer opduiken in portefeuilles van lange termijn-beleggers.

Wie bij IDEXX ziet hoe voorspelbare kasstromen en klanttrouw een bedrijf weerbaar maken tegen marktschommelingen, herkent het bredere principe van stabiele inkomsten uit structurele vraag. Ook buiten die sector zoeken beleggers naar datzelfde profiel van continuïteit en rendement. Vastgoed kan daarin een rol spelen, zeker in segmenten die ook in economisch onrustige tijden hun waarde behouden.

Het SynVest Dutch RealEstate Fund belegt in Nederlands vastgoed, met nadruk op supermarkten en zorgcentra, sectoren die juist door hun dagelijkse gebruik een stabiele huurinkomst genereren. Het fonds realiseerde de afgelopen jaren een gemiddeld rendement van 8,6% per jaar, waarvan 6% maandelijks wordt uitgekeerd. Beleggers profiteren zo van voorspelbare cashflow en brede spreiding over solide huurders.

Vraag nu de gratis brochure aan en ontdek vrijblijvend of dit vastgoedfonds past bij jouw beleggingsdoelen.