Hangmatbeleggen versus Bankfondsen

In het kort:

• De gemiddelde kostenverhouding (MER) van actieve fondsen ligt rond 1,33 %, terwijl passieve fondsen op circa 0,27 % zitten, wat op de lange termijn een rendementsslag van -1 % per jaar betekent.

• Ongeveer 80 % van actieve fondsen presteert slechter dan hun passieve benchmark over tien jaar.

• In de VS beheersen passieve fondsen inmiddels ruim $16 biljoen tegenover $14,1 biljoen voor actieve fondsen, mede vanwege instromen en kostenbewuste beleggers.

In een financiële wereld waarin spaarrentes nauwelijks hun inflatie bijhouden, zoeken beleggers naar slimme alternatieven. Twee benaderingen springen eruit: het passieve “hangmatbeleggen” met goedkope indextrackers of ETF’s en het beleggen via bankfondsen, vaak actief beheerd. Hoewel beide routes gericht zijn op vermogensopbouw op lange termijn, zijn er aanzienlijke verschillen in kosten, rendement en gebruiksgemak.

Kostenvergelijking: goedkoop versus duur

Een van de grootste verschillen tussen passieve en actieve fondsen is de kostenratio, ook wel MER (management expense ratio) genoemd:

• Actieve fondsen: gemiddeld circa 1,33 % 

• Passieve fondsen/ETF’s: gemiddeld circa 0,27 % 

Dat verschil van ruim 1 % lijkt op het eerste gezicht bescheiden, maar door het effect van rente-op-rente op lange termijn ontstaat een aanzienlijk rendementstekort. Onderzoek door Abernathy Daley onder 401(k)-rekeningen toont aan dat zelfs 1 % extra kosten over de jaren kan leiden tot bijna 30 % minder eindkapitaal.

Waarom kosten zo belangrijk zijn

Van hetzelfde hetzelfde brutorendement uitgaande slokt een hogere MER een groter deel van de winst weg. Passieve trackers, die meestal beheerd worden met een klik of via algoritmes, besparen op analistenteams, marketing en transactiekosten. Actieve fondsen daarentegen betalen extra voor actief beheer, marktanalyse, transacties en advies. De extra kosten zijn gerechtvaardigd indien het rendement significant hoger uitpakt… maar dat blijkt in de praktijk zelden het geval.

Rendementsprestaties: wat leveren de routes op?

Passief rendement

Indexfondsen volgen bekende benchmarks zoals de S&P 500 of MSCI World. Die benchmarks behalen op lange termijn een gemiddeld rendement van 7–10 % per jaar. Maar de trackrecord spreekt duidelijke taal:

• In 2023 bleef ongeveer 79 % van actieve fondsmanagers achter bij de S&P 500 

• Morningstar constateerde dat slechts 42 % van Amerikaanse actieve fondsen in 2024 beter presteerde dan passieve equivalenten: over tien jaar was dit minder dan 22 % 

Actief rendement

Actieve fondsen in nichecategorieën (zoals opkomende markten, small-cap of ESG) presteren soms structureel beter. Uit Brits bronnen blijkt bijvoorbeeld dat 57 % van actieve wereldwijde aandelenfondsen beter deed dan het sectorgemiddelde over vijf jaar, tegenover 40 % bij passieve.

Voor (hangmat)beleggers die stabielere langetermijnopties zoeken om in te investeren, bieden vastgoedfondsen een solide aanvulling. Ontdek hier het actuele overzicht van de beste Nederlandse vastgoedfondsen!

Beste vastgoedfondsen in 2025

Marktontwikkelingen: passief wint terrein

• Passief beheerd vermogen bedraagt inmiddels $16 biljoen, tegenover $14,1 biljoen voor actief 

• Instroom in actieve Amerikaanse fondsen daalt al sinds 2014 jaarlijks

• In dezelfde periode werd $450 mrd weggesluisd uit actieve Amerikaanse aandelenfondsen naar goedkope indextrackers

In Europa blijft actief beheer nog dominant (ongeveer €9,2 biljoen actief, €3,8 biljoen passief). Maar ook hier stijgt de interesse in ETF’s: mede dankzij innovatie in semi-transparante en actieve ETF-structuren.

Gemak en gebruiksvriendelijkheid: bankfondsen winnen

• Je belegt via je bekende bankomgeving; één klik volstaat.

• Banken verzorgen risicoprofiel, fiscale optimalisatie, maandelijkse beleggingen en tussentijds advies  .

• Minimuminleg kan laag zijn, en begeleiding via adviseur of modelportefeuille is vaak beschikbaar.

De tegenkant is dat je minder transparantie hebt over de onderliggende posities, en mogelijk beperkt bent tot het aanbod van één bank. En zoals eerder genoemd: hogere kosten blijven inzichtelijk, met MER’s tussen 0,5 % en 2 % voor actieve fondsen.

Hangmatbeleggen: zelf de touwtjes in handen

Hangmatbeleggen (passief, periodiek inleggen in wereldwijde ETF’s) biedt:

• Volledige transparantie: je weet exact welke aandelen of obligaties je hebt.

• Lage kosten: vaak tussen 0,1 % en 0,4 % per jaar.

• Discipline: regelmatige inleg voorkomt emotionele beleggingsbeslissingen.

• Historisch solide rendement: in lijn met marktrendementen, zonder duremeer kosten.

Nadelen: je moet zelf platforms kiezen, ETF’s begrijpen en eventueel rebalancen. Bij marktpaniek kun je geen beroep doen op een adviseur.

Trek je conclusies op basis van je profiel

Er zijn verschillende situaties waarin actief bankbeleggen zinvol kan zijn:

• Wanneer je een belegger bent met vermogensbehoeften zoals pensioen, estate planning of specifieke risicoprofielen.

• Wanneer je onvoldoende tijd, kennis of discipline hebt om zelf te beleggen.

• Soms zijn kostenacceptabel als de fondsbeheerder aantoonbaar toegevoegde waarde biedt in nichesegmenten.

Maar onderzoek toont aan dat passief beleggen wint aan terrein, vooral wanneer:

• je zoekt naar maximale kosten-efficiëntie,

• je vertrouwen hebt in beursspreiding en lange termijn groeipotentie,

• je discipline hebt om je strategie vol te houden, ongeacht marktschommelingen.

Convergentie: banken bieden passieve fondsen

Banken bewegen mee in de ETF-golf en bieden steeds vaker passieve beleggingsfondsen aan. Ze koppelen dat aan advies en integreren het in hun platformen. Zo ontstaat een middenweg: een laagdrempelige ‘hangmat’-oplossing mét advies.

Wat betekent dit voor jouw beleggingskeuze

De keuze tussen hangmatbeleggen en bankfondsen is primair een keuze over kosten, zeggenschap en begeleiding. Passief beleggen biedt op lange termijn aantoonbaar betere uitkomsten tegen lagere kosten, maar vraagt zelfredzaamheid. Bankfondsen bieden gemak en ondersteuning, maar vragen hogere kosten en geven iets minder transparantie.

De opkomst van passieve fondsen binnen banken biedt een hybride optie: kostenefficiënt beleggen via vertrouwde kanalen. De uitdaging voor de belegger is steeds vaker: kies voor lage kosten of comfort: of combineer beide zonder concessies te doen aan je financiële doelstellingen.